Epilepsi: Epilepsi belirtileri nelerdir? Epilepsi hastalığı nasıl başlar?

Epilepsi, beyin hücrelerinin anormal elektriksel aktivitesi nedeniyle tekrarlayan nöbetlere neden olan bir nörolojik bozukluktur. Bu kronik durum, her yaş grubundan insanı etkileyebilir ve dünya genelinde milyonlarca insanı etkiler. Epilepsiye sahip bireylerin yaşam kalitesini etkileyebilir ve günlük aktiviteleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Peki, epilepsi hastalığı nasıl başlar? Epilepsi geçiren kişi ne hisseder? İşte detaylar... 

EPİLEPSİ HASTALIĞI NASIL BAŞLAR?

Epilepsi, genellikle aniden ve belirli bir tetikleyici olayla başlamaz. Bunun yerine, epilepsi genellikle bir dizi farklı faktörün etkileşimi sonucunda gelişir. Bazı epilepsi vakalarında, belirli bir neden net bir şekilde tanımlanabilirken, diğerlerinde neden bilinmeyebilir. Epilepsinin başlama nedenleri arasında şunlar bulunabilir:

Beyin Yaralanmaları veya Hastalıklar: Kafa travması, beyin tümörleri, inme veya beyin iltihapları gibi beyin hasarları epilepsiye neden olabilir. Bu tür hasarlar, beyin hücrelerinin anormal elektriksel aktivitesine neden olabilir ve nöbetlere yol açabilir.

Genetik Faktörler: Bazı epilepsi vakaları, aile geçmişinde epilepsi öyküsü olan kişilerde daha yaygın olabilir. Bazı genlerin mutasyonları epilepsi riskini artırabilir.

Doğum Anomalileri: Hamilelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, fetal alkol sendromu, oksijen eksikliği gibi faktörler doğum sırasında beynin normal gelişimini etkileyebilir ve epilepsiye neden olabilir.

Enfeksiyonlar: Beyni etkileyen enfeksiyonlar, özellikle çocukluk döneminde, epilepsiye yol açabilir. Örnek olarak, menenjit veya ensefalit gibi enfeksiyonlar sayılabilir.

Nörolojik Bozukluklar: Bazı nörolojik bozukluklar, özellikle çocuklarda, epilepsiye eğilimi artırabilir. Örneğin, Otizm Spektrum Bozukluğu veya Yürüme Bozukluğu gibi durumlarla birlikte epilepsi daha sık görülebilir.

Epilepsi genellikle bireyin yaşamında belirli bir olay veya tetikleyici bir faktörle ilişkilendirilmez. Ancak, bazı durumlarda nöbetler, belirli tetikleyicilerle ilişkilendirilebilir. Bu tetikleyiciler arasında uyku yoksunluğu, stres, hormonal değişiklikler, alkol tüketimi veya belirli ilaçlar sayılabilir.

EPİLEPSİ BELİRTİLERİ

Epilepsinin belirtileri nöbetlerdir. Nöbetlerin tipi ve semptomları kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak genellikle şu şekillerde olabilir:

Genelleşmiş Nöbetler: Bu nöbetlerde, beyin hücrelerinin tümü etkilenir ve kişi bilinç kaybı yaşayabilir. Tipik olarak, kişi aniden kasılma, düşme ve kas seğirmesi gibi semptomlar yaşar.

Kısmi Nöbetler: Bu nöbetlerde, beyin hücrelerinin belirli bir bölgesi etkilenir. Bu nöbetler, kişinin davranışlarında, hislerinde veya hareketlerinde değişikliklere neden olabilir. Örneğin, kişi tuhaf duygular, görsel veya işitsel halüsinasyonlar yaşayabilir.

EPİLEPSİ TEŞHİSİ

Epilepsi teşhisi genellikle bir nörolog tarafından yapılır. Teşhis süreci şu adımları içerebilir:

Anamnez Alma ve Fizik Muayene: Doktor, hastanın semptomlarını ve nöbetlerin sıklığını değerlendirir.

Elektroensefalografi (EEG): EEG, beyin aktivitesini ölçmek için kullanılan bir testtir. Nöbet sırasında veya sırasında beyin aktivitesindeki anormallikleri belirlemeye yardımcı olabilir.

Görüntüleme Testleri: Beynin yapısal anormalliklerini veya lezyonlarını tespit etmek için bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi görüntüleme testleri yapılabilir.

EPİLEPSİ TEDAVİSİ

Epilepsi tedavisi, genellikle nöbetleri kontrol altına almayı amaçlar. Tedavi planı, nöbetlerin tipine, sıklığına ve şiddetine bağlı olarak kişiye özgü olarak belirlenir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

İlaçlar: Antiepileptik ilaçlar, nöbetlerin sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.

Diyet Değişiklikleri: Özellikle çocuklarda, ketojenik diyet veya düşük glisemik indeksli diyet gibi belirli diyetlerin nöbet sıklığını azalttığı gösterilmiştir.

Cerrahi: İlaçlarla kontrol altına alınamayan nöbetlerde, cerrahi müdahale bazı durumlarda düşünülebilir. Bu müdahalede, epileptik odak alanı cerrahi olarak çıkarılabilir.

Nörostimülasyon Cihazları: Vagus siniri stimülasyonu (VNS) veya beyin stimülasyonu gibi nörostimülasyon cihazları, nöbetlerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

EPİLEPSİ GEÇİREN KİŞİ NE HİSSEDER?

Epilepsi nöbetleri, beyin aktivitesindeki anormal elektriksel boşalmaların bir sonucu olarak ortaya çıkar ve farklı semptomlarla kendini gösterebilir. Epilepsi nöbetleri yaşayan kişilerin deneyimleri, nöbetlerin türüne, şiddetine ve kişinin kendine özgü durumuna bağlı olarak değişebilir. İşte epilepsi nöbetleri sırasında yaşanabilecek bazı yaygın deneyimler:

Bilinç Kaybı: Bazı nöbet türlerinde, kişi nöbet sırasında bilinçsiz hale gelebilir. Bu durumda kişi, çevresinde olanlardan veya nöbetin kendisinden habersiz olabilir.

Kas Kasılmaları: Genelde "tonik-klonik" nöbetler olarak adlandırılan nöbetlerde, kaslar ani bir şekilde kasılır ve ardından hızlı ve ritmik kasılmalar meydana gelir. Bu kasılma ve sallanma hareketleri gözlemlenebilir ve bazen kişi etrafta bulunanları tehlikeye atabilir.

Algısal Değişiklikler: Bazı nöbet türleri, algısal değişikliklere neden olabilir. Örneğin, kişi tuhaf kokular, tatlar veya sesler algılayabilir. Görsel halüsinasyonlar da yaşanabilir.

Davranışsal Değişiklikler: Bazı nöbetler sırasında, kişinin davranışlarında belirgin değişiklikler gözlemlenebilir. Kişi anormal davranışlar sergileyebilir, rutin dışı hareketler yapabilir veya tekrarlayan hareketler yapabilir.

Fiziksel Yaralanmalar: Özellikle tonik-klonik nöbetlerde, kişi nöbet sırasında düşebilir ve çevredeki sert yüzeylere çarparak yaralanabilir. Bu nedenle, nöbet geçiren kişinin çevresindeki tehlikelerden korunması önemlidir.

Yorgunluk ve Kafa Karışıklığı: Nöbet geçiren kişiler, nöbetin ardından genellikle yorgun hissederler. Bazı kişilerde nöbet sonrası kısa süreli kafa karışıklığı yaşanabilir.

Bu deneyimler, epilepsi nöbetlerinin genel bir tanımını kapsar ve herkesin deneyimi farklı olabilir. Nöbet geçiren bir kişinin yaşadığı semptomlar, nöbet türüne, nöbetin süresine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Nöbet geçiren bir kişiye yardım etmek için en önemli adımlardan biri, nöbet sırasında sakin kalmak ve kişinin güvenliğini sağlamaktır. Ayrıca, bir sağlık uzmanından uygun tedavi ve yönetim planı almak da önemlidir.