Rüyaların gizemi: Beynimizin gece yolculuğu

Uyku sırasında zihnimizde beliren rüyalar, bilinçaltımızın yansımaları olarak kabul edilir. Uzmanlar, beynimizin farklı bölümlerinin değişen aktivite seviyeleriyle rüyaların şekillendiğini belirtiyor.

Özellikle REM uykusunda, beynin bazı bölgelerinin daha aktif hale gelmesi, canlı ve akışkan rüyalar görmemize neden oluyor. Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, "REM uykusunun hemen ardından uyanan kişiler rüyalarını daha net hatırlayabilir. Ancak prefrontal korteksin düşük aktivite seviyesinden dolayı rüyalar hızla unutulabilir." ifadelerini kullandı. Alp, bilinçli rüya gören kişilerin rüyalarının farkında olup yönlendirme yapabildiklerini, tekrarlayan rüya ve kâbusların ise bilinçaltında çözülmemiş psikolojik meselelerin bir yansıması olabileceğini dile getirdi.

BEYNİMİZ UYURKEN DE ÇALIŞIYOR

Rüyaların oluşum sürecine değinen Alp, "Beynimiz, uyku sırasında belirli bölgelerini farklı şekillerde çalıştırarak rüyaları oluşturur. REM uykusunda, beyin sapı tarafından gönderilen sinyaller, kortekse iletilerek canlı ve hikâyesi olan rüyalar meydana gelir." açıklamasında bulundu.

Bu süreçte hafıza ve duygularla bağlantılı olan amigdala ve hipokampus aktif hale gelirken, mantıklı düşünme ve karar vermeyle ilişkili prefrontal korteksin daha az çalıştığını belirten Alp, "Bu yüzden rüyalarda zaman ve mekân algısı kaybolabilir, sıra dışı olaylar ve fantastik senaryolar görülebilir." dedi.

RÜYA İÇERİĞİMİZİ GÜNLÜK YAŞANTIMIZ BELİRLİYOR

Rüyalardaki sahnelerin, gün içinde yaşanan olaylar ve bilinçaltındaki düşüncelerle şekillendiğini belirten Alp, "Örneğin, stresli bir gün geçiren bir kişi, gece rüyasında bu stresin yansımasını görebilir. Ayrıca, bilinçaltına itilen korkular ve bastırılmış duygular da rüyalar aracılığıyla yüzeye çıkabilir." diye konuştu.

REM dışındaki uyku evrelerinde de rüya görmenin mümkün olduğunu ifade eden Alp, "NREM uykusunda da rüyalar oluşur ancak bunlar genellikle daha kısa, daha soyut ve düşünce ağırlıklı olurken, REM rüyaları hikâye formunda ve daha duygusal yoğunlukta olur." açıklamasında bulundu.

RÜYALARI HATIRLAMAK MÜMKÜN MÜ?

Bazı kişilerin rüyalarını net hatırlarken bazılarının hiç hatırlamamasının beyin aktivitesiyle ilgili olduğunu belirten Alp, "Özellikle REM uykusundan hemen sonra uyanan kişiler, rüyalarını daha kolay hatırlar. Ayrıca, rüya günlüğü tutmak gibi yöntemler, rüya hatırlama yetisini güçlendirebilir." dedi.

BİLİNÇLİ RÜYALAR: RÜYANIN KONTROLÜNÜ ELE ALMAK

Bazı kişiler, rüyadayken bunun farkına varıp, rüyanın akışını değiştirebilir. Bu duruma "bilinçli rüya" denildiğini aktaran Alp, "Lucid rüyalarda prefrontal korteks normalden daha aktif hale gelir. Böylece kişi, rüyada olduğunu anlayarak olayları yönlendirebilir, hatta gerçek hayatta mümkün olmayan deneyimler yaşayabilir." ifadelerini kullandı.

KÂBUSLAR VE TEKRARLAYAN RÜYALAR NE ANLATIYOR?

Bilinçaltında bastırılmış korkuların, stres ve kaygının kâbus olarak kendini gösterebileceğini belirten Alp, "Özellikle yoğun stres altındaki kişiler, daha sık kâbus görebilir. Tekrarlayan rüyalar ise zihnimizin çözmeye çalıştığı bir konuya işaret eder. Bu rüyalar, bilinçaltımızın bize bir mesaj vermeye çalıştığının göstergesi olabilir." dedi.

Son olarak, rüyaların beynimizin karmaşık dünyasına açılan kapılar olduğunu belirten Alp, "Rüyaların mekanizmasını anlamak, bilinçaltımızı ve psikolojimizi daha iyi çözmemizi sağlayabilir." diyerek sözlerini tamamladı.