Kronik uykusuzluk, öğrenmeyi zorlaştırıp hafıza sorunlarına yol açabiliyor!

Uzmanlar, düzenli ve kaliteli uykunun beyin sağlığı için hayati önem taşıdığını belirtiyor. Beyin, uyku sırasında hem öğrendiği bilgileri işler hem de toksinlerden arınır. Kronik uykusuzluğun, hafıza problemleri ve nörodejeneratif hastalıklar gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, "REM uykusunda öğrenme ve duygusal dengeleme süreçleri hızlanır" diyor. Rüyaların, travmatik anıları işleyerek duygusal iyileşmeye katkı sağladığını belirten Metin, rüya eksikliği yaşayan bireylerde stres seviyelerinin arttığını ve öğrenme yeteneğinin düştüğünü vurguluyor.

BEYİN UYKU SIRASINDA YENİLENİYOR

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, uykunun, beden için dinlenme süreci gibi görünse de beynin oldukça aktif bir şekilde çalıştığı bir dönem olduğunu söylüyor. Beyin, uyku sırasında gün boyunca edindiği bilgileri işleyip anıları pekiştirirken, aynı zamanda hücresel onarımlar da gerçekleştiriyor. Özellikle derin uyku evresinde, beyin hücreleri toksinlerden arınırken, REM uykusunda öğrenme ve duygusal düzenleme süreçleri hız kazanıyor.

KRONİK UYKUSUZLUK NÖRODEJENERATİF HASTALIKLARI TETİKLEYEBİLİR

Prof. Dr. Metin, düzenli uykunun beyin sağlığı için kritik olduğunu belirtiyor. Kronik uykusuzluğun, hafıza sorunlarına yol açabileceği, öğrenmeyi zorlaştırabileceği ve uzun vadede nörodejeneratif hastalıklar için zemin hazırlayabileceği uyarısında bulunuyor. Parkinson ve Alzheimer gibi hastalıklar ile uyku düzensizlikleri arasında güçlü bir ilişki olduğunu belirten Metin, Alzheimer hastalığında beyinde biriken toksik proteinlerin derin uyku sırasında temizlendiğini söylüyor. Ayrıca, Parkinson hastalarında REM uyku bozukluklarının, hastalığın erken dönem belirtilerinden biri olabileceğine dikkat çekiyor.

UYKU-UYANIKLIK DÖNGÜSÜNÜ BELİRLEYEN FAKTÖRLER

Vücudumuzun uyku-uyanıklık döngüsünü yöneten biyolojik saatin, genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve yaşam tarzı gibi etmenlerden etkilendiğini belirten Prof. Dr. Barış Metin, hipotalamusta bulunan SCN yapısının ışık seviyelerini algılayarak melatonin üretimini düzenlediğini açıklıyor. Bu biyolojik ritmin kişiden kişiye farklılık gösterebileceğini ifade eden Metin, bazı insanların sabah erken saatlerde enerjik olduğunu, bazılarının ise gece geç saatlerde daha verimli olduğunu belirtiyor.

RÜYA EKSİKLİĞİ STRES SEVİYELERİNİ ARTIRABİLİR

Prof. Dr. Metin, rüyaların beynin duygusal ve bilişsel süreçlerini düzenleyen önemli bir aşama olduğunu belirtiyor. Rüyaların, hafıza konsolidasyonu, problem çözme ve duygusal işleme ile ilişkili olduğunu açıklayan Metin, rüya eksikliği yaşayan bireylerde stres seviyelerinin arttığını ve öğrenme kapasitelerinin azaldığını gözlemlediklerini vurguluyor. Ayrıca, rüya görmenin travmatik anıları işleyerek duygusal iyileşmeye katkı sağladığını ifade ediyor.

UYKU BOZUKLUKLARININ TEŞHİS VE TEDAVİSİ İÇİN UYKU LABORATUVARLARI

Prof. Dr. Metin, uyku bozukluklarının teşhisi ve tedavisi için uyku laboratuvarlarında çeşitli testler uygulandığını söylüyor. Polisomnografi, CPAP titrasyonu, uyku EEG'si ve Çoklu Uyku Latans Testi (MSLT) gibi testlerle, uyku bozuklukları fark edilmeden tedavi edilebiliyor. Uyku apnesi veya huzursuz bacak sendromu gibi rahatsızlıkların bu testler ile tespit edilebileceğini belirten Metin, sağlıklı bir uyku düzeninin beyin fonksiyonlarının korunması için kritik olduğunu ifade ediyor.