Kelebek hastalığı (Lupus) nedir? Belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir?

Kelebek hastalığı olarak da bilinen Sistemik Lupus Eritematozus (SLE), bağışıklık sisteminin sağlıklı doku ve organlara saldırması sonucu gelişen kronik bir otoimmün hastalıktır. Bu saldırılar, cilt, eklemler, böbrekler, kan hücreleri, beyin, kalp ve akciğerler gibi birçok organı etkileyebilir.

HASTALIĞIN BELİRTİLERİ

Yüzde kelebek şeklinde kızarıklık: Bu hastalığa ismini veren en belirgin semptomdur. Yüzün burun ve yanak bölgesinde oluşan kızarıklık, kelebek kanatlarına benzetilebilir. Yorgunluk: Hastalarda aşırı yorgunluk ve halsizlik sıklıkla görülür.

Eklemlerde ağrı ve şişlik: Eklemlerde ağrı, şişlik ve katılık en yaygın belirtilerden biridir.

Ateş: Düşük ateş, lupus hastalarında yaygın bir semptomdur.

Ciltte döküntü: Güneşe maruz kalan bölgelerde döküntü oluşabilir.

Saç dökülmesi: Lupus, saç dökülmesine de neden olabilir.

Göğüs ağrısı ve nefes darlığı: Lupus, kalp ve akciğerleri de etkileyerek göğüs ağrısı ve nefes darlığına yol açabilir.

Böbrek problemleri: Lupus, böbrekleri etkileyerek böbrek yetmezliğine yol açabilir.

Nörolojik problemler: Bazı lupus hastalarında baş ağrısı, baş dönmesi, hafıza kaybı ve konsantrasyon zorluğu gibi nörolojik problemler görülebilir.

HASTALIĞIN NEDENLERİ

Kelebek hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Hastalığa yakalanma riskini artıran bazı faktörler şunlardır:

Cinsiyet: Lupus, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.

Yaş: Lupus genellikle 15-45 yaşları arasında ortaya çıkar.

Irk: Afro-Amerikalılar, Asyalılar ve Hispanikler lupus hastalığına yakalanma riskini artıran etnik köken grupları arasındadır.

Aile öyküsü: Ailesinde lupus hastası olan kişilerde hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.

Güneş ışığı: Güneş ışığı lupus hastalarında semptomları tetikleyebilir.

Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar lupus hastalığını tetikleyebilir veya semptomların kötüleşmesine neden olabilir.

Bazı ilaçlar: Procainamide ve hydralazine gibi bazı ilaçlar lupus semptomlarını tetikleyebilir.

HASTALIĞIN TANISI

Kelebek hastalığının tanısı için doktorlar hastanın tıbbi geçmişini, semptomlarını ve fiziksel muayenesini değerlendirir. Ayrıca kan testleri, idrar tahlilleri ve görüntüleme testleri gibi çeşitli tetkikler de istenebilir.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ

Kelebek hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Tedavinin amacı semptomları kontrol altına almak ve hastalığın ilerlemesini durdurmaktır. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alabilir:

İlaçlar: Ağrı kesiciler, steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler), antimalaryaller, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar ve biyolojik ajanlar gibi çeşitli ilaçlar kullanılabilir.

Güneşten korunma: Güneş ışığı lupus semptomlarını tetikleyebileceğinden, güneşten korunmak çok önemlidir. Hastalar güneş kremi kullanmalı, şapka ve güneş gözlüğü takmalıdır.

Yaşam tarzı değişiklikleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stresten uzak durmak lupus hastalarının genel sağlıklarını iyileştirmelerine yardımcı olabilir.