Teravih namazı kaç rekat? Teravih namazı sırayla nasıl kılınır?

Müslüman alemi için on bir ayın sultanı Ramazan için geri sayım devam ediyor. Huzur ve bereket ayı ramazanın ilk teravih namazı ne zaman kılınacak? Teravih namazı kaç rekat? Teravih namazı sırayla nasıl kılınır? İşte detaylar... 

2024 İLK TERAVİH NAMAZI NE ZAMAN KILINACAK?

2024 yılının Ramazan ayının ilk teravih namazı 10 Mart Pazar günü, yatsı namazını müteakiben camilerde kılınacak.

TERAVİH NAMAZI KAÇ REKAT?

Hz. Peygamber’in (s.a.s.) kıldığı teravih namazlarının kaç rek'at olduğu konusunda, üzerinde ittifak edilen bir rivâyet bulunmamaktadır. Her ne kadar onun vitir dâhil yirmi üç rek'at teravih kıldığı yönünde bazı rivâyetler varsa da (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, 2/164 [7692]; Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, 2/698 [4286]) bunlar fukaha tarafından farklı değerlendirilmiştir. Dolayısıyla bu konuda Hz. Âişe’nin, Hz. Peygamber’in (s.a.s.) Ramazan ayındaki gece namazlarıyla ilgili hadisinden ve Hz. Ömer’in teravihin cemaatle kılınmasını başlatmasıyla ilgili haberlerden hareketle bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.

Resûlullah’ın (s.a.s.) Ramazan’daki gece namazları sorulduğunda, Hz. Âişe, “Resûlullah, Ramazan ve Ramazan dışındaki gecelerde on bir rek'attan fazla (nâfile namaz) kılmamıştır.” (Buhârî, Teheccüd, 16 [1147]; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 125 [738]) karşılığını vermiştir. Başka bir rivâyette bu sayı on üç olarak zikredilmektedir (Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 123-124). Öncelikle bu hadisin teravih namazı hakkında olduğu konusunda bir açıklık bulunmamaktadır. Diğer taraftan Hz. Âişe’nin, Allah’ın elçisinin Ramazan ayında ve Ramazan dışındaki gecelerde on bir veya on üç rek'at namaz kıldığını belirtmesi, onun teravih dışında devamlı olarak kıldığı bir gece namazının bulunduğunu göstermektedir. Zaten Kur’ân-ı Kerîm’de de; “Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir nâfile olmak üzere namaz kıl. Umulur ki Rabbin, seni övgüye değer bir makama gönderir.” (el-İsrâ, 17/79) buyrulmaktadır.

Yukarıda zikredilenlerden, söz konusu sorunun, Ramazan ayında Hz. Peygamber’in diğer ibadetlerinde olduğu gibi gece namazlarında da bir artış olup olmadığını öğrenmek amacıyla sorulduğu ve teravih namazıyla bir ilişkisinin olmadığı anlaşılmaktadır. Hz. Âişe’den rivâyet edilen, “Resûlullah (s.a.s.) Ramazan’ın son on günü girdiğinde gecelerini (ibadet ve zikirle) ihya eder, ailesini uyandırır, ibadete daha da yoğunlaşırdı.” (Müslim, İ‘tikâf, 7-8 [1174-1175]; bk. Buhârî, Fazlu leyleti’l-kadr, 5 [2024]) hadisi bu görüşü desteklemektedir. Diğer yandan, bu hadisin teravihin meşru kılınmasından önce mi yoksa sonra mı olduğu da belli değildir.

Hz. Ömer zamanındaki cemaatle kılınan teravih namazlarının rek'atları konusunda yirmi ve on bir rek'at şeklinde iki rivâyet vardır (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, 2/162-163 [7671-7683-7684]). Kaynaklarımızda Hz. Ömer’in dönemiyle ilgili farklı rivâyetler olmakla birlikte daha sonra teravihin yirmi rek'at olarak yerleştiği ve günümüze kadar da cemaatle kılınarak böyle devam ettiği ifade edilmiştir (bk. İbnü’l-Hümâm, Fethü'l-kadîr, 1/450; ‘Aynî, ‘Umde, 11/126-127; Mâverdî, el-Hâvî, 2/290-291; Şevkânî, Neylü’l-evtâr, 3/53).

Teravih namazı, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerinden başlayarak günümüze kadar cemaatle yirmi rek'at olarak kılınmıştır. Sahabeden kimse buna itiraz etmemiş ve âlimler tarafından da bu şekilde kabul edilmiştir. Günümüzde, başta ülkemiz olmak üzere pek çok İslâm ülkesinde teravih namazı cemaatle 20 rek'at olarak kılınmaktadır.

Şunu ifade etmek gerekir ki teravih namazı nâfile bir ibadet olduğundan, farz gibi telakki edilmesi doğru değildir. Bu nedenle, yorgunluk, meşguliyet ve benzeri sebeplerle, teravih namazının evde 8, 10, 12, 14, 16 veya 18 rek'at kılınması hâlinde sünnet yerine getirilmiş olur. Ancak cemaate iştirak etmeye çalışmak daha iyidir.

TERAVİH NAMAZI NASIL KILINIR?

İlk önce yatsı namazının sünneti kılınır ardından yatsı namazının farzı cemaatle kılınır. Farzın ardından yatsı namazının son 2 rekat sünneti kılınır.

Bundan sonra müezzin kayyım teravih namazı için nidada bulunur.

Böylece imam hatiple birlikte teravih namazına niyet edilerek başlanır.

Diyanet İşleri Başkanlığı teravih namazlarının 2'şer rekat olarak kılınmasını tavsiye etmişse de 4'er rekat olarak da kılınmaktadır.

NİYET

Teravih namazına niyet: İmamın niyeti: "Niyet ettim Allahı’ım senin rızan için teravih namazı kılmaya ve bana uyanlara kıldırmaya."

Cemaatin niyeti: "Niyet ettim Allah’ım senin rızan için teravih namazı kılmaya, uydum hazır olan imama."

Teravih namazına niyet ettikten sonra iftidah tekbiri alınır ve erkelerde göbek hizasına kadınlarda ise göğüs hizasına, sağ el sol elin üstüne gelecek şekilde eller bağlanır.

REKAT 

Rekat Sırasıyla imam hatip ve cemaat sessizce "Sübhaneke duası" okur, sadece imam hatip sessiz "Euzü besmele" çeker ve ardından sesli (cehri) bir şekilde "Fatiha suresi" ile birlikte "Zammı sure veya zammı sure yerine geçecek miktarda Kur'an-ı Kerim" okur. İmama uyan cemaat okunanları dinler. Rüku ve secde yapılır. Rüku ve secdelerde cemaat içinden tesbihatları okur. Rükuda 3 defa "Sübhane Rabbiyel Azîm", secdede de 3 defa "Sübhane Rabbiyel aliyyil Âlâ" der.

Rekat İmam hatip "Besmele, Fatiha ve zammı sure" okur rüku ve secde yapılır ardından tahiyyata oturulur. İki rekat şeklinde kılınacaksa imam ve cemaat "Tahiyyat duası, Salli-Barik dualarıyla Rabbena duaları" okur ve selam verilir. Eğer 4'er rekat olarak kılınacaksa ilk tahiyyata oturulduğunda imam ve cemaat "Tahiyyat duası ve Salli, Barik duaları"nı okur sonra üçüncü rekata kalkılır.

Rekat İmam hatip ve cemaat "Sübhaneke" sadece imam hatip "Euzü besmele, Fatiha ve zammı sure" okunur, rüku secdenin ardından dördüncü rekata kalkılır.

Rekat Sadece imam hatip "Besmele, Fatiha ve zammı sure" okur, rüku secde yapılır ve oturulur. Bu oturuşta imam hatip ve cemaat "Tahiyyat duası, Salli-Barik ve Rabbena duaları"nı okuyarak sağ ve sol tarafa selam verilir.

Teravih namazı toplam kaç rekat kılınacaksa rekatlarda sıralama bu şekilde devam eder.

Teravih namazının ardından vitir namazı cematle kılınır.

--

CEMAATLE VİTİR NAMAZI NASIL KILINIR?

Rekat Önce niyet edilir adından tekbir alınır ve imam hatip ve cemaat "Sübhaneke" sadece imam hatip "Euzü besmele, Fatiha ve zammı sure" okur, rüku ve secdeye gidilir.

Rekat Sadece imam hatip "Besmele, Fatiha ve zammı sure" okuyarak rüku secdenin ardından oturulur ve imam ve cemaat sadece "Tahiyyat duası"nı okur. Üçüncü rekata kalkılır.

Rekat Sadece imam hatip "Besmele, Fatiha ve zammı sure"yi okuduktan sonra "eller kulak hizasına kaldırılarak tekbir alınır." Bu tekbirden sonra imam ve cemaat kunut dualarını sessiz okur. Ardından rüku secde yapılarak son oturuş yapılır. İmam hatip ve cemaat "Tahiyyat duası, Salli-Barik ve Rabbena duaları"nı okuduktan sonra sağ ve sol tarafa selam verilerek vitir namazı tamamlanır.

--

Not: İmam hatibin açıktan okuduğu yerlerde cemaat okumaz ve dinler.