Gazze'deki kültürel miras tehlike altında

UNESCO'dan AA muhabirine yapılan yazılı açıklamada, Gazze'de koruma politikalarının ve kaynakların yetersizliği ve çatışmalar nedeniyle halihazırda korunması zor olan kültürel mirasın, 7 Ekim sonrası İsrail saldırıları nedeniyle tehlike altında olduğuna işaret edildi.

İsrail'in Gazze'de sürdürdüğü işgalin, sivil hayatın tüm alanlarını etkileyen "geniş çaplı insani krize ve maddi yıkıma" yol açtığı belirtilen açıklamada, bölgede zarar gören kültürel mirasa ilişkin değerlendirme yapıldı.

Açıklamada, Gazze'deki tarihi yapıları korumak için yürütülen faaliyetlerin güvenlik durumu ve erişim engelleri nedeniyle kısıtlı olduğu, eski yapıların son durumuna ilişkin incelemelerin şu aşamada sadece uydu görüntüleriyle yürütüldüğü aktarıldı.

Birleşmiş Milletler Uydu Merkezi (UNOSAT) görüntülerinin, 21 Şubat itibarıyla Gazze'de 5 ibadethane, 1 müze, 3 arkeolojik alan dahil olmak üzere en az 22 sit alanının zarar gördüğünü doğruladığı ifade edilen açıklamada, Gazze'deki diğer tarihi alanların da zarar gördüğü ancak şu aşamada bu yapıların son durumunun tespit edilemediği kaydedildi.

UNESCO, tarafları kültürel mirasın silahlı çatışmalarda yıkılmasını ve zarar görmesini engelleyen 1954 Lahey Sözleşmesi'ne uymaya çağırdı.

Gazze'de hayat kurtaran faaliyetlerin "meşru öncelik" olduğunun bilinmesinin yanı sıra UNESCO, İsrail'in işgali nedeniyle yok olma tehlikesi altındaki kültürel mirasın korunmasına yönelik "tüm koşulların temin edilmesini" istedi.

Öte yandan UNESCO, Gazze'de güvenlik, erişim ve kaynak açışından imkanların el vermesi halinde acil eylem planını hayata geçirmeye hazır olduklarına işaret etti.

Gazze'deki hükümetin basın ofisi 30 Aralık 2023’te yaptığı yazılı açıklama ile İsrail'in Gazze saldırıları nedeniyle bölgedeki 325 tarihi ve kültür varlıklarından 200'den fazlasının yıkıldığını bildirmişti.

Yıkılan tarihi yapılar arasında Cibaliya'daki El-Ömeri Camisi, Cibaliya Bizans Kilisesi, Şeyh Şaban Camisi, Gazze kentinin Şucaiye Mahallesi'ndeki Ez-Zafr Demri Camisi, Deyr el-Balah kentindeki El-Hıdr Makamı, Han Yunus'taki Halil er-Rahman Camisi ve Gazze kentindeki Yazma Eserler Merkezi'nin olduğu kaydedilmişti.