Sağlıkta şiddet ve önleme yollarına dair…

Şiddet, hiç olmaması gereken yerde, “sağlığın” içinde iyice yaygınlaşmıştır. Bu makalemizde de, KADHED - Kamu Diş Hekimleri Derneği tarafından yayınlanan “Sağlıkta Şiddet ve Önleme Yollarına Dair” önerileri de sizlerle paylaşmak istedik.

Bizler; Kamu Diş Hekimleri Derneği, devletimizin ağız ve diş sağlığı hizmetini sunan sahadaki yüzü, meslek icabı tedirgin, ağrılı ve gergin hastalarla, içinde bulunulan şartları süspanse ederek en yakın temas içinde çalışan kamu diş hekimleri olarak “önce iğneyi kendimize batırmak” felsefesinden hareketle diyoruz ki:

Sağlık sistemimiz üzerindeki ağır yük, yoğun tempo, maddi manevi imkânlar, fiziki şartlar, hastalarımızın beklenti ve sıkıntıları vs birlikte düşünülünce, tahammül sınırlarının genel olarak zorlandığı aşikârdır.

Hekim, personel, hasta, hasta yakını, idare, yönetim, kanun, yönetmelik vs bunların hepsi sağlık sistemini oluşturmaktadır.

Mutlu bir sağlık çalışanı ile böylesi bir sağlık neferinin, kendine veya yakınına elinden geleni yaptığına inanmış, yapılan hizmetin gereklilik, saygınlık ve mecburiyetini kabul etmiş hastalar arasında “şiddet “ kelimesi zikredilemez bile.

Ancak devletimizin sağladığı sağlık hizmetini; sadece kendisi için(!) sınırsız ve seviyesiz bir hak kabul eden, “maaşını ben veriyorum, benim dediğim, benim dediğim şekilde olacak(!)”diyen; sağlık personeline ve kamu malına zarar verse bile işini yaptıracağına inana, kötü niyetli, bilinçsiz ve farklı amaçlara hizmet eden, saldırgan kişilikli hastalarımız için ise bir nevî caydırıcı tedbirler şöyle olabilir:

     “Sağlık” ve “şiddet” kelimeleri yan yana bile kullanılmamalı, bilakis bilinçaltından çıkarılıp, “sağlık-saygı” ikilisi ön plana çıkarılmalı; tedavi, sağlık, huzur ve mutluluk temalı ifşalar artmalı.

      “Hasta hakları”nın yanında “hekim hakları” da anlatılmalı, öğretilmeli,afişe edilmeli.

     Beyaz kod verildiğinde hekim, hizmetten çekilebilme hakkını herhangi bir şarta bağlı olmadan kullanabilsin ve o hastanın sözkonusu işlemi, yine aynı kurumda, idareci ve/veya başka bir meslektaşına yaptırılamasın.

     Beyaz kod, direkt olarak otomasyona girsin ve tüm kurumlarda görülebilsin.

     Beyaz kod ve/veya herhangi bir (şiddet)sabıka kaydı olan veyahut “aranan” statüsündeki hasta, kuruma giriş yaptırdığında hekim veya personele uyarı ve/veya bilgi mesajı gitsin.

     Sağlık tesisi girişinde X-Ray cihazı bulundurulsun.

     Tedavi amacı haricinde, MHRS veya randevusu yoksa kuruma girilmesin.

     Sağlık tesisine en fazla bir(1) refakatçiyle girilebilsin.

     Güvenlik görevlisi arkadaşlarımızın sayı ve yetkileri artırılsın; gerekli hallerde enstruman (göz yaşartıcı sprey, cop,… ) kullanabilme hakkı verilsin.

  Kadın güvenlik görevlisi istihdamı arttırılsın.

  Saldırgan kişinin, yasal süreç tamamlanana kadar, acil haller dışında sağlık güvencesi askıya alınmalı.

  Sağlık personeline şiddet konusunda cezalar ertelenmesin veya paraya çevrilmesin.

  Sağlık personeline şiddet konusunda “tutuklu yargılanma” hükmü getirilsin.

  Saldırgan kişinin, her menfi olayda, kademeli olarak sağlık güvence kapsamı azaltılsın.

  Şiddet olayının basına yansımasında mağdur sağlık personeli kesinlikle ifşa edilmesin.

  Her türlü, her ortamda yapılan tehditte, suç ilanıyla, kolluk kuvvetleri devreye girsin.

  Özellikle diş hekimliğinde “acil” tanımı ve uygulaması net bir şekilde yapılsın, sınırları belirlensin. “Acil diş hekimliği” diye bir uzmanlığımız olmadığı unutulmasın.

  “Randevusuz uğrak yeri” olarak kabul ederek, saat mefhumu olmadan, sebepli sebepsiz, ısrarla ve sadece nöbete gelen hastaların(!) girişleri engellenebilmeli; bununla ilgili (kayıt yapılamaması, katkı payı,…) düzenleme yapılmalı.

  En azından nöbet süresince kurumda kesinlikle polis bulunmalı; hastane polisi uygulaması tüm ciddiyetiyle devam etmeli.

  “Hasta hakları” birim görevlileri mevzuata tamamen hakim olmalı, görevlerinin sadece “hasta haklıdır” felsefesi olmadığı kesinlik kazanmalı, kanunlar uygulanmalı.

  “Hasta hakları” nın ilk üst birimi olarak, hekimlerce seçilen (rotasyonlu da olabilen) yine bir sorumlu hekim olmalı. Bu hekimin, şikâyetleri değerlendirip çözüm üretebilme yetki ve salahiyeti olmalı.

  Her hekimin muhakkak yardımcı elemanı olmalı.

  Hekim yardımcılarına, hasta karşılama, iletişim, kriz yönetimi gibi psikolojik eğitimler verilmeli.

Sağlık olmazsa olmazımız ise hekim ve sağlık çalışanları da olmadan sağlık hizmeti sunulamayacağına göre, sağlıkta şiddet vandallıktan, barbarlıktan öte değil.. Taraflar empati kursun, birbirlerini anlasın, KADHED’in dediği gibi “ hep beraber bir arada…”