Ötenazi nedir, hangi ülkelerde yasal? Aktif ve pasif ötenazi nedir?

Ötenazi kısa anlamıyla yaşamı sonlandırma işlemidir. Etik, hukuki ve moral açılarından karmaşık ve hassas bir konu olan ötenazi dünya genelinde sayılı ülkelerde yasaldır ve farklı yasal düzenlemeler ve toplumsal normlarla birlikte ele alınmaktadır.

ÖTENAZİ NEDİR?

Ötenazi, tıbbi yollarla bir kişinin yaşamını, acısını veya ıstırabını dindirmek amacıyla sonlandırma işlemidir. Yunanca "eu" (iyi) ve "thanatos" (ölüm) kelimelerinden türemiştir ve "iyi ölüm" anlamına gelir.

Ötenazi türleri nelerdir? Aktif ve Pasif ötenezi

Aktif ötenazi: Hastanın ölümüne yol açacak bir tıbbi işlem uygulanması. Bu işlem, hastaya yüksek dozda ilaç verilmesi veya yaşam destek cihazlarının çekilmesi şeklinde olabilir.

Pasif ötenazi: Hastanın iyileşmesini sağlayacak tıbbi tedavilerin veya yaşam destek cihazlarının kesilmesi.

Voluntari ötenazi: Hastanın tam ve bilinçli rızasıyla yapılan ötenazi.

İnvolünter ötenazi: Hastanın rızası olmadan yapılan ötenazi. Yardımcı intihar: Hastanın ölümüne yol açacak tıbbi bir işlem uygulanırken hastanın aktif rol alması.

TÜRKİYE'DE ÖTENAZİ YASAL MI?

Türkiye'de ötenazi yasal değildir. Türk Ceza Kanunu'nun 83. maddesi, "kasten adam öldürme" suçunu düzenlemektedir.

Yürürlükteki 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'na göre, hastaya ötanazi uygulayan fail (doktor), tasarlayarak (taammüden) adam öldürme hükümlerine göre yargılanır ve ağırlaştırılmış müebbet (ömür boyu) hapis cezasıyla cezalandırılır. Bazı ülkelerde ötanazi yasal olmasa da, ötanazi faili cezaya çarptırılmaz.

ÖTENAZİ HANGİ ÜLKELERDE YASAL?

Ötenazi, birçok ülkede karmaşık bir etik ve yasal konudur. Dünyada ötenaziyi yasal hale getiren bazı ülkeler şunlardır:

Hollanda Belçika Lüksemburg Kanada Yeni Zelanda Kolombiya Avustralya İsviçre (yardımcı intihar yasal)

ÖTENAZİ HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Ötenazi, her hasta için uygun bir seçenek değildir.

Ötenazi kararı vermeden önce, hastanın tüm tedavi seçenekleri değerlendirilmelidir.

Ötenazi kararının hastaya ve aileye psikolojik açıdan büyük bir yük bindirebileceği unutulmamalıdır.

Ötenazi konusunda etik ve yasal açıdan birçok farklı görüş mevcuttur.

DİNLERE GÖRE ÖTENAZİ

Aşağıda, bazı önemli dinlerin ötenaziye bakış açılarını hakkında bilgiler yer almaktadır.

İSLAM DİNİNE GÖRE ÖTENAZİ

İslam'da insan hayatı kutsaldır ve Allah'ın bir lütfüdür.

Kuran'da, "Can alma yetkisi sadece Allah'ındır" (En'am 6/100) gibi ayetler yer alır. Bu nedenle, İslam genel olarak ötenaziye karşıdır. Fakat bazı İslam alimleri, hastaya şifa ümidi kalmayan ve dayanılmaz acılar çeken durumlarda, hastanın rızası ve bir hekim kurulunun onayı ile yaşam destek cihazlarının çekilmesine izin verebilmektedir.

HIRİSTİYANLIK DİNİNE gÖRE ÖTENAZİ

Hıristiyanlıkta da insan hayatı kutsaldır ve Tanrı'nın bir armağanı olarak görülür.

On Emir'den biri "Öldürmeyeceksin" der. Katolik Kilisesi ötenaziyi kesin olarak reddeder ve bunu "euthanasia" olarak adlandırır. Protestan mezheplerde ise ötenaziye bakış açısı daha karmaşıktır ve bazı mezhepler bazı durumlarda ötenaziye izin verebilmektedir.

YAHUDİLİK DİNİNE GÖRE ÖTENAZİ

Yahudilikte de insan hayatı kutsaldır ve Tanrı'nın bir armağanı olarak görülür. Tevrat'ta, "Can alma yetkisi sadece Tanrı'ındır" (Tesniye 32/39) gibi ayetler yer alır. Genel olarak Yahudilik ötenaziye karşıdır. Fakat bazı durumlarda, hastanın rızası ve bir hekim kurulunun onayı ile yaşam destek cihazlarının çekilmesine izin verebilmektedir.

BUDİZM DİNİNE GÖRE ÖTENAZİ

Budizm'de yaşam kutsaldır ve ıstıraptan kurtulmak için çaba gösterilmesi gerekir. Ötenaziye bakış açısı karmaşıktır ve farklı mezheplerde farklı görüşler mevcuttur. Bazı Budistler, hastaya şifa ümidi kalmayan ve dayanılmaz acılar çeken durumlarda, hastanın rızası ve bir hekim kurulunun onayı ile ötenaziyi bir seçenek olarak görebilmektedir.

HİNDUİZM DİNİNE GÖRE ÖTENAZİ

Hinduizm'de reenkarnasyona inanılır ve insan ruhunun sonsuz bir döngüde yeniden doğduğu düşünülür. Yaşam kutsaldır ve insan ruhunun doğal bir şekilde bedenini terk etmesi gerekir. Genel olarak Hinduizm ötenaziye karşıdır.