Toz Taşınımı Haberleri - Son Dakika Toz Taşınımı Haber Güncel Gelişmeler

Meteoroloji açıkladı: Ülke genelinde bekleniyor!

Meteoroloji Genel Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre, yarın Marmara, Ege, Akdeniz, İç Anadolu'nun batısı ve Güneydoğu Anadolu'da, cumartesi günü ise Doğu Akdeniz, İç Anadolu ve Karadeniz ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da etkili olması beklenen toz taşınımının pazar sabah saatlerinden itibaren yurdu terk edeceği tahmin ediliyor. Toz taşınımının Doğu Akdeniz ile Doğu Anadolu'da orta kuvvette, Güneydoğu Anadolu'da kuvvetli, diğer yerlerde hafif, zaman zaman orta kuvvette olacağı tahmin ediliyor. Hava kalitesinde azalma, görüş mesafesinde düşme, yağış anında çamur şeklinde yağış ve sağlık problemleri gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunması gerekiyor. YURDUN BATISI İÇİN FIRTINA UYARISI Öte yandan Meteoroloji Genel Müdürlüğü batı kesimler için fırtına uyarısında bulundu. Buna göre, yurdun batısında yarın sabah saatlerinden itibaren etkili olması tahmin edilen rüzgarın İstanbul, Kırklareli, Tekirdağ, Edirne, Çanakkale ve Balıkesir çevreleri ile İzmir'in kuzey kesimlerinde kuzey ve kuzeydoğudan kuvvetli, yüksek kesimlerde fırtına, Antalya, Burdur, Isparta ve Muğla çevrelerinde güney ve güneydoğudan kuvvetli ve kısa süreli fırtına şeklinde esmesi bekleniyor. Kuvvetli rüzgar ve fırtınanın Marmara ve Kuzey Ege'de cumartesi öğle saatlerinden sonra Batı Akdeniz'de cuma akşam saatlerinden sonra etkisini kaybedeceği tahmin ediliyor. Ulaşımda aksamalar, ağaç ve direk devrilmesi ile çatı uçmasına karşı dikkatli ve tedbirli olunması istendi.

Toz taşınımı bal arılarını etkiliyor

Düzce Üniversitesi (DÜ) Arıcılık Araştırma Geliştirme ve Uygulama Merkezi (DAGEM) Müdürü Doç. Dr. Meral Kekeçoğlu, birçok kentte görülen toz taşınımı nedeniyle bal arılarının kovanlarına dönemediğini ve besin kaynağı bulmakta zorlandığını söyledi. Kekeçoğlu, AA muhabirine, geçen ay yurt genelinde görülen ve Batı Karadeniz Bölgesi'ni de etkisine alan Kuzey Afrika kaynaklı toz taşınımının bal arılarını olumsuz etkilediğini belirtti. Arılar için çevre faktörlerinin çok önemli olduğunu vurgulayan Kekeçoğlu, nektar toplamak için farklı farklı çiçeklere konan bal arılarının taşınımdan hem doğrudan hem de ikincil şekilde zarar gördüğünü anlattı. Kekeçoğlu, DAGEM'deki araştırmalarda arı ve bal kayıplarının arttığını belirlediklerini aktararak, arıcılarda da bu anlamda kaygının oluştuğunu söyledi. Toz taşınımının arıları doğrudan etkilemesinin çok mümkün gözükmediğinin zannedildiğini dile getiren Kekeçoğlu, tam tersi bir durumun olduğunu anlattı. Arıların üzerindeki "sensilla" denilen duyu organlarının insanlarda burnun işlevini gördüğüne işaret eden Kekeçoğlu, "Arılar, çevredeki kokuları alma ve iletişim kurmayı antenleriyle sağlıyorlar. Dolayısıyla toz parçacıkları antenlerinin üzerindeki sensillalara toplandığı zaman tıkanmaya neden oluyor ve çevredeki kokuyu alamadıkları gibi birbirleriyle iletişimlerini de sağlayamıyorlar. Bu şekilde doğrudan etkileniyorlar." diye konuştu. Çevresel faktörler yön bulma duygusunu ve bal verimini etkiliyor Toz taşımının ikincil etkisinin ise arıların besin kaynağı bitkilerle ilgili olduğunu anlatan Kekeçoğlu, bitkilerin yapraklarında solunumlarını sağlayan gözle görülmeyen gözeneklerin bulunduğunu ifade etti. Kekeçoğlu, tozun gözenekleri tıkamasının bitkilerin yaşamını, nefes almasını etkilendiğini söyleyerek, "Toz taşınımı bal arılarını doğrudan etkileyip iletişimlerinin kesilmesine, kovanlarını bulamamalarına, yön duygularını kaybetmelerine, nektar toplamaya gidenlerin geri dönememesine neden olduğu gibi kaynaklarının yok olmasını ve bitkilerin çiçek açmasını önleyerek dolaylı yollardan da etkiliyor." dedi. Son 1 haftadır kovanlar üzerinde çevresel faktörler açısından incelemeler yaptıklarını aktaran Kekeçoğlu, sözlerini şöyle tamamladı: "Zaman zaman kovanlar üzerinde kontrollü denemeler yapıyoruz. Arıcıları da özellikle arılık kurarken çimento fabrikalarına, fabrikalara, çöp atıklarının bulunduğu yerlere yakın olamaması için uyarıyoruz. Çünkü bu tür çevresel faktörler arılarını yön bulma duygusunu, bal verimini, performansını ve diğer arı ürünlerinin üretimini çok yakından etkiliyor. O yüzden Afrika'dan gelen tozlar da direkt olarak, hem kendisine hem de bitkisel kaynaklarına zarar vererek arıları etkiledi."

Güzel görüntüsü aldatmasın! Ölüme kadar götürebiliyor

,Afrika üzerinden gelen toz taşınımı nedeniyle Bolu'da gökyüzü kırmızı, mor ve sarı renklerine büründü. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından geçtiğimiz gün Bolu için sarı kodlu uyarı yapılmıştı. Yapılan açıklamada toz taşınımının meydana getireceği başta sağlık problemleri olmak üzere görüş mesafesinde azalma, hava kalitesinin düşmesi, çamur yağışı ve ulaşımda aksamalar konusunda uyarı yapıldı. Sarı kodlu uyarı verildiği kentte toz bulutunun etkisi tekrar görüldü. Toz taşınımı nedeniyle geçtiğimiz gün akşam saatlerinde kentte gökyüzü kırmızı, mor ve sarı renge büründü. Bolu Teknokent bünyesinde faaliyet gösteren İklim Değişikliği ve Enerji Çalışmaları Merkezi Başkanı ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden Doç. Dr. İlhan Sağsen, toz taşınımının etkileri hakkında İHA'ya özel açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. İlhan Sağsen, toz taşımının ciddi sağlık problemlerinin oluşturabileceğini dile getirdi. "HAYAT KAYBETME NOKTASINA KADAR GETİREBİLECEK CİDDİ BİR PROBLEM" Toz taşınımının olumsuz etkilerinden bahseden Doç. Dr. İlhan Sağsen, "İnsan sağlığına olumsuz etkileri var. Özellikle yetkililerin uyarıları; nefes darlığı ve alerjileri olan insanların daha çok kapalı alanlarda kalması yönündeydi. Bunun dışında daha fazla solunum problemlerine, halsizlik, baş ağrısı gibi sağlık problemlerine yol açtığı biliniyor. Havada ciddi partikülleşme olması insan sağlığını ciddi şekilde etkiliyor. 1952 yılında da Londra sisi yaşanmıştı. Kış ayında fazlaca kömür harcanmış, yakılmış ve hava sirkülasyonunun olmamasıyla şehre çöken karbondioksit yaklaşık 5 binin üzerinde insanın ölümüne sebep olmuştu. Bu kamuoyunu ilgilendiren, daha çok kamuoyunu bilinçlendiren ilk çevre-sağlık problemi ilişkisi. Bu çöl tozları da aslında yine bunun bir benzeri şekilde sağlık problemlerine hatta hayat kaybetme noktasına kadar getirebilecek ciddi bir problem" diye konuştu. "HAVANIN KARARMASI, KIRMIZILAŞMASI, HAVANIN KALİTESİNİ BOZMASI VE SAĞLIK PROBLEMLERİNE SEBEP OLUYOR" Havanın kırmızı renk olmasının normal olduğunu söyleyen Sağsen, "Kırmızı hava olması normal çünkü çöl tozları geliyor. Dolayısıyla bu ince partiküller çok uzun kilometreleri aşıyor. Çöl tozları okyanusları geçiren ve Amerika kıtasına kadar ulaşan aynı zamanda bizim coğrafyamızda da Almanya, Türkiye'ye ulaşan hatta Çin'de yine aynı şekilde bu tozların etki bıraktığını görüyoruz. Bu tozun 2-3 günlük etkisi oluyor. İşte bu etki havanın kararması, kırmızılaşması, havanın kalitesini bozması ve sağlık problemlerine sebep oluyor. O yüzden bunun oluşturduğu bu görsellik bu noktada normal" dedi.

Toz taşınımı arıları etkiledi! Verimi düşürebilir

Küresel ısınmanın oluşturmuş olduğu iklim değişikliği günümüzde ekstrem meteorolojik olaylar yaşanmasına sebep oluyor. Bu çerçevede Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da son zamanlarda toz taşınımı etkili oldu. Meteorolojinin de sıklıkla uyarı yaptığı toz taşınımı ilk olarak arıları etkiledi. Taşınıma bağlı olarak arılar strese girerken, çiçeklerin üzeri ise toz ile kaplandı. Bu kapsamda arıların çiçeklerden nektar ve polen alması da zorlaştı. Son zamanlarda toz taşınımından dolayı arılarda stres oluştuğunu dile getiren Elazığ Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Kimyager Fırat Canbay, tozların çiçekler üzerinde birikim yaptığını ve arılarında nektar ve polenlere ulaşamadığı söyledi. Bal rekoltesinde düşüşlerin yaşanabileceğini vurgulayan Canbay, özelikle 5 yılda bölgedeki meteorolojik hafızanın bozulduğunu ve uzun vadede doğal seleksiyonun oluşabileceğini aktardı. Bölgede arıcılık sektörünün bahar mevsimini yaşadığını belirten Başkan Fırat Canbay, “Ancak Meteoroloji'den son 10 gündür gelen toz taşınımı uyarısı var. Toz taşınımı mevcut ekosistem içerisinde oluşan bir ekstrem olaydır. Son yıllarda özellikle iklim değişikliğinden kaynaklı oluşan bu toz taşınımları mevsimsel olarak geçiş döneminde olması gerekirken mevsimin ortasında olmaya başladı. Bizim için önem arz eden çiçekler üzerindeki polen ve nektarın arılar tarafında çekilmesine engel olmaktadır. Bununda en önemli sebebi tozlar, çiçekler üzerinde birikim yapıyor. Arıların da buradan polen ve nektar taşımasına engel oluyor. Bunlar sektör olarak olumsuz gelişmelerdir. İleri döneme arıcılık sektöründe maliyetli bir sürece girileceğini göstermektedir. Çünkü mevsim olarak bahar ve bal akımına yaklaşık 50 günlük sürecimiz söz konusu. Bu süre içerisinde arıcılarımızın kıştın çıkmış arılarını koloni varlığı olarak genişletmesi ve güçlendirmesi gerekmektedir. Eğer bu toz taşınımı böyle devam ederse koloniler, bu çiçekteki nektar ile polenden yeteri kadar faydalanamamağı için arıcılarımıza ekstra yük ve maliyet getirecektir" dedi. "VERİM DÜŞÜKLÜĞÜYLE DE KARŞI KARŞIYA GELME İHTİMALİ YÜKSEKTİR" Özellikle bahar mevsiminin koloni varlığı, verim ve rekolte üzerinde en önemli etkenlerden bir tanesi olduğunu aktaran Başkan Canbay, "Doğayla temaslı bir sektör. Doğanın da canlı ve verimli olması gerekiyor. Tabii bu kendi başına yeterli bir sebep değil. Koloninin de güçlü olarak bal akımı dönemine girmesi gerek. Dolasıyla bu toz taşınımından dolayı yeterli kadar gelişemeyen, varlığını artıramayan koloniler, bal mevsiminde verim düşüklüğüyle de karşı karşıya gelme ihtimali yüksektir" diye konuştu. "TOZ TAŞINIMINDAN KAYNAKLI STRESE BAĞLI OLUMSUZLUKLAR DA GÖRÜLMEKTEDİR" Canbay, "Özellikle bizler nektar ve polen taşınmasında olumsuz gelişmelerden bahsettik. Ayrıca arılarda bu toz taşınımından kaynaklı strese bağlı olumsuzluklar da görülmektedir. Son 10 gündür bölgeden gelen şikayetler var. Özellikle kolonilerin agresif davranışlar sergilediği ve strese bağlı durumlar gözlemlendiği bir gerçektir. Bunlarında sebeplerini incelediğimiz zaman gerçekten toz taşınımının koloniler üzerindeki olumsuz gelişmelerden biri olarak değerlendirebiliriz. Toz taşınımının arı varlığı üzerindeki en önemli olumsuzlarından bir tanesi arılarda oluşturmuş olduğu strestir” şeklinde konuştu. "ZAMAN İÇERİSİNDE BİTKİLER VE CANLILAR DOĞAL SELEKSİYONA UĞRAYACAK" Küresel ısınmanın oluşturmuş olduğu iklim değişikliğine bağlı bölgede birtakım ekstrem olaylar gerçekleştiğini vurgulayan Canbay, “Bölgenin bir meteorolojik hafızası vardı. Son 5 yıldır şunu görüyoruz, bölgedeki meteorolojik hafıza bozuldu ve yeni hafızalara yol açıldı. Zaman içerisinde bitkiler ve diğer canlılar doğal seleksiyona uğrayacak. Ama yakın zaman içerisinde bu olumlu bir gelişme olarak durmuyor. Uzun vadede bu doğal seleksiyona da dönüşebilir” ifadelerini kullandı.

4 il için 'toz taşınımı’ uyarısı!

Diyarbakır, Mardin, Şırnak ve Batman toz taşınımı etkisi altında. Prof. Dr. Abdurrahman Şenyiğit bu illeri uyararak dünyada hava kirliliğinden yılda 7 milyon insanın öldüğünü söyleyerek, "Bunun 4 milyonu bu şekilde toz taşınımı, dış hava kirliliğinden olmaktadır. Türkiye’de de, bu rakamın 30 bin civarında çok iyi olduğunu biliyoruz. Ciddi anlamda kriz oluşabilir." dedi.

Toz taşınımı etkisini sürdürüyor!

Kuzey Afrika kaynaklı toz taşınımı nedeniyle birçok şehirde görüş mesafesi düştü, hava kalitesi azaldı. Özellikle İç Ege, Akdeniz, İç Anadolu, Batı ve Orta Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun batısında toz taşınımı etkisini sürdürüyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı verilerine göre, toz bulutunun görüldüğü yerlerde atmosferin hava kalitesini etkileyen partikül madde oranları arttı. Dünya Sağlık Örgütünün metreküp başına 50 mikrogram olarak belirlediği partikül madde sınır değeri, İstanbul Üsküdar, Malatya, Edirne Keşan ve Çanakkale Çan'da 100-150 mikrogram olan "hassas" değerlere ulaştı. Toz taşınımından etkilenen kentler arasındaki İzmir'de de görüş mesafesi düştü. Bazı vatandaşların maske taktığı görüldü. Uzmanlar, özellikle akciğer ve astım rahatsızlıkları olan hassas grupların bu konuda dikkatli olması istendi.

Bursa'da da etkili! Uzmanlardan maske uyarısı

Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirmelerde Marmara'nın güneyi, İç Ege, Batı Akdeniz, İç Anadolu ile Batı Karadeniz’in iç kesimlerinde yer yer toz taşınımı beklenildiği açıklandı. Kuzey Afrika’dan beklenen çöl tozlarının hava kirliliği ve görüş mesafesini düşürmesine karşı yerel yönetimler vatandaşlara tedbirli olmaları konusunda uyarılarda bulundu. Ayrıca uzmanlar toz taşınımına uzun süreli maruz kalınması durumunda solunum yetmezliğine varabilecek rahatsızlıklar nedeniyle en yakın sağlık kuruluşuna gidilmesi gerektiğini dile getirdi. Solunum ve kronik rahatsızlığı bulunanların yanı sıra yaşlılar, hamileler ve çocukların risk altında bulunduğunu ifade eden uzmanlar, mümkün olduğunca toz taşınımı geçene kadar dışarı çıkılmaması, mecburi durumlarda ise maske takılması gerektiğini kaydetti. UZMANLARDAN MASKE UYARSI Mecbur kalınmadığı taktirde dışarıya çıkılmaması gerektiğini ifade eden Acıbadem Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Arzu Ertem Cengiz, “Toz taşınımı dediğimiz dönem 3 gün boyunca ülkemizde çöl tozlarının yoğun olarak görülmesi demek. Hava kirliliğine neden olarak görüş mesafesini bozabildiği gibi özellikle solunum rahatsızlığı bulunan hastalarımızda, solunum sıkıntısına neden olabilir. Özellikle astım ve alerjisi olan kişilerde astım atağı gibi solunum sıkıntılarının yoğun olduğu dönemlere neden olabilir. KOAH’lı (kronik obstrüktif akciğer) ve kronik hastalığı olan kişilerde de solunum sıkıntısı ataklara neden olabilir. Bu dönemde en önemlisi toza maruz kalmamaktır. Kronik ve ciddi hastalığı olan kişilerin bu dönemde mümkünse dışarıya çıkmamasını tavsiye ediyoruz. Dışarıya çıkmaları gerekiyorsa özellikle toza karşı koruyu N95 gibi kullanmaları, bulamıyorlarsa bile normal maske faydalı olabilir. Maske kullanmak bu dönemde çok önemli. Astım hastalıklarında özellikle atağı tetikleyebilir, astım krizine neden olabilir. Böyle bir durum oluştuğunda hastaların bir sağlık kuruluşuna başvurarak etkili bir astım tedavisi almaları gerekebilir” şeklinde konuştu. BAZI GRUPLAR RİSK ALTINDA Kronik rahatsızlığı bulunanların yanı sıra çeşitli grupların da risk taşıdığını belirten Cengiz, “Yaşlılarda ek hastalıklar, kronik rahatsızlıklar daha fazla olduğu için onlar daha hassas. Hamileler ve çocuklar etkilenebilir. Solunum hastalığı olanlar ekstra risk altında. Çünkü bu tozlar çok küçük partiküller halinde olup solunum yollarını etkileyebilmekte, hastalarda atakları tetikleyebilmektedir. SOLUNUM YETMEZLİĞİNE NEDEN OLABİLİR Toz taşınımına uzun süreli maruz kalınmaları durumunda solunum yetmezliğine varan ciddi rahatsızlıklar görülebileceğine dikkat çeken Cengiz, “Kriz atak dediğimiz kriz tablosuna neden olabilir. Ciddi solunum sıkıntısı, hatta çok fazla maruz kalınırsa solunum yetmezliğine bile neden olabilir. Bizim en çok beklediğimiz tablo, öksürük ile birlikte nefes darlığı ve atak tablosudur” ifadelerini kullandı.

Bursa Valiliği uyardı: Tedbirli olunmalı

Bu gece 23:59’a kadar sürmesi beklenen meteorolojik olayla ilgili şu ifadelere yer verildi: "Yapılan son değerlendirmelere göre; Çarşamba günü bölge genelinde (Eskişehir, Bursa, Kütahya, Bilecik) toz taşınımı beklenmektedir. Toz taşınımı nedeni ile görüş mesafesinde düşme, hava kalitesinde azalma ve ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunmalıdır."