Şarbon hastalığı nedir? Şarbon hastalığı belirtileri ve tedavisi? Hastalık bulaşıcı mı?
Şarbon hastalığı, Bacillus anthracis adlı bakterinin neden olduğu ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu bakteri genellikle hayvanlarda bulunur ve insanlara temas yoluyla bulaşabilir.
ŞARBON HASTALIĞI NEDİR?
Şarbon, Bacillus anthracis adlı bir bakterinin neden olduğu zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşabilen) bir enfeksiyondur. Bu bakteri toprakta ve yabani hayvanlarda doğal olarak bulunur. Şarbon, genellikle hayvan ürünlerine maruz kalma yoluyla insanlara bulaşır.
ŞARBON HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Deri şarbonu: Ciltte, genellikle ellerde, kollarlarda veya başta başlayan kaşıntılı ve şişkin bir yara. Yara genellikle siyah bir kabuk oluşturur ve iyileştikten sonra bir kabuk oluşturabilir.
Solunum şarbonu: Ani ateş, öksürük, göğüs ağrısı ve nefes darlığı.
Bağırsak şarbonu: Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve ishal.
Sepsis: Şarbon bakterileri kan dolaşımına girerse, kan zehirlenmesine (septisemi) neden olabilir. Sepsis organ yetmezliği ve ölüme yol açabilir.
ŞARBON HASTALIĞININ TEŞHİSİ
Şarbon teşhisi, kan, doku veya yara kültürlerinden alınan örneklerin laboratuvar testleri ile yapılır. Doktorlar ayrıca belirtileri ve risk faktörlerini de sorgulayabilirler.
ŞARBON HASTALIĞININ TEDAVİSİ
Şarbon erken teşhis ve tedavi edilirse antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Tedavi edilmeyen şarbon vakaları genellikle ölümcül sonuçlanır.
ŞARBON HASTALIĞINDAN KORUNMA
Hayvan ürünlerine dikkat edin: Et, deri ve yün gibi hayvan ürünlerini manipüle ederken eldiven giyin.
Yalnızca iyi pişmiş et yiyin: Etleri iyice pişirin ve iç sıcaklığın 71°C'ye ulaştığından emin olun.
Hayvanlarla temas sonrası hijyene dikkat edin: Hayvanlarla temas ettikten sonra ellerinizi sabun ve suyla yıkayın.
Şarbon aşısı: Şarbon riski yüksek olan kişiler (çiftçiler, veterinerler, laboratuvar çalışanları) şarbon aşısı yaptırabilirler.
İNSANLARDA ŞARBON HASTALIĞI
Şarbonun insanlarda üç ana formu vardır: deri şarbonu, solunum yoluyla şarbon ve sindirim sistemi yoluyla şarbon.
Deri Şarbonu: En yaygın formdur. Ciltle temas sonucu enfekte olunur ve genellikle enfekte hayvanların ürünleriyle (örneğin deri, yün) temas sonucu ortaya çıkar. Yara veya lezyonlar oluşturabilir.
Solunum Yoluyla Şarbon: Nadir görülür, ancak hayvanlardan veya hayvan ürünlerinden (örneğin yünlü kumaşlar) enfekte olmuş tozların solunması sonucu ortaya çıkar. Ciddi akciğer enfeksiyonlarına yol açabilir.
Sindirim Sistemi Yoluyla Şarbon: En nadir formudur. Kontamine gıdaların yenmesiyle ortaya çıkar.
ŞARBON BELİRTİLERİ
Şarbonun semptomları enfeksiyon tipine göre değişiklik gösterebilir ancak genellikle ateş, halsizlik, kas ağrıları gibi belirtilerle başlar. Erken teşhis ve tedavi önemlidir çünkü şarbon, tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Tedavi genellikle antibiyotiklerle yapılır.
Şarbon, biyolojik savaş ajanı olarak da kullanılabilen potansiyel bir tehlikedir ve bu nedenle salgınlar veya şüpheli durumlarda sağlık otoriteleri hızla müdahale etmelidir.