Paris 2024 Paralimpik Oyunları: Para atletizm nedir?
Para atletizm, Paralimpik hareketin en geniş çaplı spor dallarından biri olarak dikkat çekiyor. İlk kez 1960 yılında Roma'da gerçekleştirilen Paralimpik Oyunlar'da yer alan sekiz spordan biri olan para atletizm, o günden bu yana büyük ilgi görmeye devam ediyor.
Günümüzde, Uluslararası Paralimpik Komite'nin denetimindeki Dünya Para Atletizmi, spor adına Uluslararası Federasyon olarak faaliyet göstermekte ve merkezi Bonn, Almanya'da bulunmaktadır. Para atletizm, her yaş ve engel grubundaki erkek ve kadın atletlere geniş bir yarışma yelpazesi sunmaktadır. Bu yarışma seçenekleri arasında her dört yılda bir yapılan Paralimpik Oyunlar, iki yılda bir düzenlenen Dünya ve Dünya Küçükler Şampiyonası ile iki ve dört yılda bir gerçekleşen bölgesel şampiyonalar yer alır.
2013 yılından itibaren dünya genelinde yıllık Grand Prix (Büyük Ödül) sezonu düzenlenirken, 2016'dan itibaren tekerlekli sandalye yarışçıları Dünya Maraton Majörleri serilerinde yer almaktadır. Sporcular, yarışmalarda kendi özel spor klasmanlarına göre mücadele ederler; bazıları tekerlekli sandalyede, bazıları protezlerle yarışırken, görme engelli sporcular ise rehberlerden destek alır.
2018 yılından itibaren, Dünya Para Atletizm faaliyetlerine Yarış Koşusu disiplini eklenmiş, bu da yüksek destek gerektiren sporcuların katılımını artırmıştır. İlk para atletizm yarışması, 1952'de omurilik yaralanması yaşayan sporcuların Stoke Mandeville Oyunları kapsamında cirit atma etkinliğinde yer aldığı zamana dayanmaktadır.
1960 Roma Paralimpik Oyunları'nda para atletizmde 31 sporcu mücadele etti ve 25 madalya kazandı. Tokyo’daki 1964 Paralimpik Oyunları’nda para atletizm programı 42 müsabakaya çıkarıldı. Heidelberg 1972 Oyunları, kör atletler için yarışmalar eklenmesiyle para atletizmin kapsamının genişlediğini gösterdi.
1980 Arnhem Paralimpik Oyunları, serebral palsisi olan sporcuların da yarışmalara dahil olduğu ilk etkinlikti. 1984 yılında ise ilk maraton yarışmaları düzenlendi. Rio 2016 Paralimpik Oyunları, 147 Ulusal Paralimpik Komite'den 1,147 sporcunun katılımını çekti; kadın sporcuların katılımı , yüksek destek gerektiren sporcuların katılımı ise %23 oranında arttı.
Tokyo 2020 Paralimpik Oyunları'nda yeni bir yarışma formatı tanıtıldı: karma cinsiyet ve sınıf 4x100m röle yarışı. Bu yarışmada, iki erkek ve iki kadından oluşan takımlar yer aldı ve her bir sporcu farklı bir engel sınıfından seçildi, bu da yarışmanın çeşitliliğini artırdı.