Katip Çelebi kimdir? Katip Çelebi'nin hayatı, edebi kişiliği ve eserleri...

Katip Çelebi, 14 yaşına kadar medrese eğitimi almıştır. 1623 yılında Anadolu Muhasebesi Kalemi'ne girerek devlet hizmetine başlamıştır. Daha sonra IV. Murad dönemindeki Doğu seferlerine kâtip olarak katılmıştır. 1635 yılında İstanbul'a dönerek kendisini ilmi araştırmalara adamıştır.

Katip Çelebi, tarih, coğrafya, bibliyografya ve biyografi gibi alanlarda çok sayıda eser vermiştir.

ESERLERİ...

Coğrafya:

Levâmiu’n-Nur fi Zulmeti Atlas Minur

Müntehab-ı Bahriye (Kitab-ı Bahriye)

Cihannümâ

Tarih:

Fezleket Akvâl’l-Ahyâr fi ilmi’t-târîh ve’l-ahbâr: Bir mukaddime, üç usûl ve bir son sözden oluşan Arapça fezleke. Elimizde olmayan 1300 adet yazma kaynak kullanılarak yazılan bu eser; varlıkların başlangıcı, peygamberlerin ve hükümdarların tarihi olarak özetlenebilecek bir tarih kitabıdır.

Türkçe Fezleke

Tuhfet el-Kibâr fi Esfâri el-Bihâr (Tuhfetü'l-Kibâr fi Esfâri’l-Bihâr)

Takvîmü't-Tevârîh: 1648 tarihine kadar yaşanmış olayların kronolojik açıklamasını içerir. Eser, Arapça ve Farsça basılmış; İtalyanca, Latince ve Fransızcaya çevrilmiştir.

Târîh-i Frengi tercümesi

Revnaku’s-Saltana (Târîh-i Kostantiniyye ve Kayâsire) tercümesi

Düstûrü'l-Amel lî Islâhi'l-Halel

İrşâdü'l-Hıyâfâ ilâ Târîhi'l-Yunân ve'r-Rûm ve'n Nasârâ (Yunan, Rum ve Hristiyan Tarihi Hakkında Doğrulukları Gösterme) risâlesi

Bibliyografya:

Keşf el-Zunun an Asâmi el-Kutub ve el-Fünûn: Arapça yazılmış 15.000'e yakın kitap ve 10.000'e yakın yazarı tanıtan büyük bir bibliyografya ansiklopedisi mâhiyetindedir. Mısır’da, Almanya’da, İstanbul’da basıldı. Latince ve Fransızcaya çevrilmiştir.[9] İlimlerin sayımını ve taksimini konu edinecek ölçüde, kitapları (kütüb) ve ilmî disiplinleri (fünûn) içeren geniş muhteviyatlı bir eserdir. Müellifi tarafından sonradan "Keşfü'z-Zunûn an Esamü'l-Kütübi ve'l-Fünûn" şeklinde adlandırılmıştır.

Süllemü'l-Vüsûl ilâ Tabakâti'l-Fuhûl

Câmi el-Mütûn Min Cüll el-Fünûn

Din:

Mîzânü’l-Hak fi İhtiyâri’l-Ehakk

İlhâm el-Mukaddes Min el-Feyz el-Akdes (el-İlhâmü'l-Mukaddes Mine'l-Feyzi'l-Akdes) risâlesi

Sosyal, Kültürel ve Halk Bilimi:

Tuhfetü el-Ahyâr fi el-Hikem ve el-Eş’âr (Tuhfetü'l-Ahyâr fi'l-Hikem ve'l-Emsâl ve'l-Eş'âr)

Dürer-i Müntesire ve'l Gurer-i Münteşire (Dağılmış İnciler ve Saçılmış Yıldızlar)

Recmü’r-Râcim Bi’s-Sîn ve'l-Cim

Beyzâvi Tefsiri şerhi

Muhammediyye şerhi

Kanunnâme

Tütün risâlesi

Katip Çelebi, eserlerinde akılcılık ve bilimsel düşünceye önem vermiştir. Medrese eğitiminin yetersiz olduğunu savunarak, ilmin sadece din kitaplarından değil, doğadan ve deneylerden de elde edilebileceğini savunmuştur.

Katip Çelebi, 1657 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.

KATİP ÇELEBİ'NİN TÜRK KÜLTÜR VE TARİHİ İÇİN ÖNEMİ...

Katip Çelebi, Türk kültür ve tarihinde önemli bir yere sahiptir. Eserleri ile Osmanlı Devleti'nin geçmişi, coğrafyası ve kültürü hakkında önemli bilgiler vermiştir. Ayrıca, bilimsel düşünceyi savunarak Türk aydınlanmasının öncülerinden biri olmuştur.

Katip Çelebi'nin eserleri günümüzde de ilgi görmektedir. Eserleri birçok dile çevrilmiş ve hala araştırmacılar tarafından kullanılmaktadır.

KATİP ÇELEBİ HAKKINDA BAZI BİLGİLER...

Katip Çelebi, Arapça, Farsça ve Latince dillerini de bilmektedir.

Katip Çelebi, Osmanlı Devleti'nde Batı bilimleriyle fazla ilgilenen ve bu bilimleriDoğu bilimleriyle karşılaştırıp sentezini yapan ilk Türk bilim adamlarından biridir.

Katip Çelebi, eserlerinde kullandığı dil açıktır ve anlaşılması kolaydır.

Katip Çelebi, eserlerinde objektif olmaya çalışmıştır.

Katip Çelebi, Türk kültür ve tarihi hakkında bilgi edinmek isteyenler için önemli bir kaynak oluşturmaktadır. Eserleri, Osmanlı Devleti'nin geçmişini ve kültürünü anlamak için okunmaya değerdir.