Kızıldeniz'in derinliklerinde hayat: Tehdit altındaki türlerin su altı yaşamı

Anadolu Ajansı (AA) foto muhabirleri bölgedeki bu nadir türleri, 600 kilometre güneydeki Hurgada ve Şarm El-Şeyh bölgelerinde gerçekleştirdikleri dalışlarla görüntüledi.

Kızıldeniz’in mercan resiflerinin yakınlarında yaşayan beyaz yüzgeç resif köpek balıkları, ortalama 4 metre uzunluğunda ve yaklaşık 25 yıl kadar yaşam süresine sahipler.

Ancak, son yıllarda bu türün dünya çapında nüfusunun yüzde 90 oranında azaldığı gözlemleniyor.

Küresel ölçekteki azalma özellikle bu türlerin yüzgeçleri için yapılan yasadışı avcılığın etkisiyle hızlanmış durumda.

İklim değişikliğinin de etkisiyle sıcak ve tropikal sularda yaşayan köpek balıklarının yaşam alanları giderek daralıyor.

Beyaz yüzgeç resif köpek balıkları gibi uzun burunlu dönücü yunuslar da bu tehditlerden nasibini alıyor. Bu yunuslar, genellikle 2 metre uzunluğunda ve 90 kilogram ağırlığında olup, Kızıldeniz’in Şarm El-Şeyh bölgesinde yaygın olarak görülüyor.

Ancak son zamanlarda, Hurgada bölgesinde de gözlemler yapılmaya başlandı. Uzun burunlu dönücü yunuslarının yaşam alanlarının önümüzdeki yıllarda değişmesi ve bu bölgelerden kaybolması bekleniyor.

Bu türler de Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) nesli tükenme tehdidi altındaki türler listesinde yer alıyor.

AA foto muhabirleri, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu’nun dalıcılarıyla birlikte Kızıldeniz’de yaptığı dalışlarda, bu türlerin yaşamını belgeleyerek, bölgenin biyolojik çeşitliliğine dikkat çekti.

Dalış sırasında fotoğrafçılar, 12 beyaz yüzgeç resif köpek balığını aynı anda görüntüleyerek su altındaki danslarını ve etraflarındaki pilot balıkları kayda aldılar. Ayrıca, uzun burunlu dönücü yunusların su altındaki eğlenceli hareketleri de kameraya alındı.

Dalış yapan grup üyeleri bu deneyimlerini paylaşarak köpek balıklarıyla karşılaşmalarının heyecan verici olduğunu belirttiler.

Karaburun Dalış Merkezi Eğitmeni Hamdullah Aras, dalıcıların köpek balıklarıyla ilk kez karşılaştıklarında biraz korktuklarını ancak güvenli bir dalış yaparak büyük bir heyecan yaşadıklarını ifade etti.

Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu’nun 2 yıldızlı sporcularından Turusen Yüzbaş ise, köpek balığı ile ilk karşılaşmalarının oldukça korkutucu geçtiğini ancak zamanla bu türlerin insanlara zarar vermediğini anladığını söyledi.

Yüzbaş, “Köpek balığı ile ilk karşılaşmamız çok olumlu geçmedi. Tahmin ediyorum gelip bir bakmak istedi. O andaki korkumdan dolayı biraz tepki verdim hayvana, o da sinirlendi. Ama bu deneyim çok öğreticiydi.” diye konuştu.

Bölgedeki köpek balığı popülasyonunun son yıllarda artış gösterdiğine dikkat çeken Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu 2 yıldız dalış eğitmeni Kaan Altın, Mısır’da 23 yıldır dalış yaptığını ve bu yıl, koruma çabaları nedeniyle köpek balıklarının sayısının artığını belirtti.

Altın, ayrıca, yunusların da bölgedeki en keyifli gözlemlerinden biri olduğunu vurguladı ve “Yunuslar bizim aramızda eğleniyorlar, bu da çok güzel. Hem köpek balıkları hem de yunuslar burada oldukça fazla.” şeklinde konuştu.

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Erhan Irmak, Kızıldeniz’deki beyaz yüzgeç resif köpek balıklarının ciddi bir tehlike altında olduğuna dikkat çekti.

Bu türlerin genellikle yüzgeçleri için avlandığını ve bu nedenle nüfuslarının hızla azaldığını belirten Irmak, bu türlerin okyanuslardaki bazı bölgelerde nüfuslarının yüzde 98 oranında azaldığını vurguladı.

Irmak, bu türün avcılığının ve ticaretinin CITES (Tehdit Altındaki Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretini Düzenleyen Sözleşme) tarafından yasaklandığını ve bu türlerin korunmasının büyük önem taşıdığını söyledi.

Kızıldeniz’deki bu türlerin geleceği, koruma çabalarına ve bölgedeki ekosistemlerin sağlığına bağlı olarak şekillenecek.

Uzmanlar, bölgedeki deniz yaşamını koruma çalışmalarının arttırılması gerektiğini belirtiyor, çünkü bu nadir türler, hem bölgenin ekolojik dengesinin korunmasında hem de dünya deniz biyolojik çeşitliliği için büyük bir öneme sahip.