Geleneksel gölge oyunlarının yaşayan ustası: Recep Şinasi Çelikkol

Ramazan gecelerinin vazgeçilmez kültürel mirası Karagöz ve Hacivat oyunları, Recep Şinasi Çelikkol'un öelikkol'un xf6mrünü adadığı bir sanat dalı olarak gelecek nesillere aktarılıyor. Gölge oyunlarına duyduğu tutku, çu tutku, xe7ocukluk yıllarında Ankara Radyosu'ndan dinlediği Hayali Küçük Ali'nin (Muhittin Sevilen) sesinden ilham alarak başlayan 76 yaşındaki Çelikkol, askerliğinin ardından kendini bu sanata adadı.

1983 yılında profesyonel olarak gölge oyunlarına başlayan Çelikkol, 11 yıllık deneyiminin sonrasında Ahilik geleneği gereği ustalığını tescilleyen peştamalını usta sanatçı Hadi Poyrazoğlu'ndan alarak hayali unvanına kavuştu. Sanatında 31 yılı geride bırakan Çelikkol, 2024 yılında Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen "Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Ödülleri ve Yaşayan İnsan Hazineleri Ödül Töreni"nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın elinden ödülünü aldı.

AİLE BOYU SANATA ADANMİŞ BİR HAYAT

Recep Şinasi Çelikkol'un sanata olan bağlılığı yalnızca kendisiyle sınırlı kalmadı; eşi ve çocukları da gölge oyunlarının içinde yer aldı. "1983'ten bu yana bu sanatla iç içeyim. 1988'de ilk gösterimi Bursa Devlet Tiyatrosu'nda yaptım. 1992'de turist ve bürokratlara örokratlara xf6zel gösteriler sergiledim ve 1993'te ilk Karagöz Festivali'ni organize ettik. Bu sanatla bağlantım çm xe7ocukluğuma dayanıyor. 1950'li yıllarda Hayali Küçük Ali'nin sesini radyodan dinlerdim ve bu sanatın içine büyülenerek girdim. Babam Rafet Çelikkol da Karagöz ve Hacivat'ı severdi, böylece ailemiz bu sanata doğru bir yol çru bir yol xe7izdi. Bugün eşim ve çocuklarım da benim yanımda. Bunun yanı sıra Kapalı Çarşı'daki pek çok esnaf da Karagöz'e gönül veren insanlar arasında" diyor.

KARAGÖZ VE HACİVAT: SADECE RAMAZAN'A ÖZ VE HACİVAT: SADECE RAMAZAN'A ÖZGÜ DEĞİL

Karagöz ve Hacivat, Ramazan akşamlarının en sevilen geleneklerinden biri olarak kabul edilse de Çelikkol, bu sanatın sınırlı bir döneme ait olmadığını vurguluyor. "Karagöz ve Hacivat, Türk mizahının ön xf6nemli unsurlarından biridir ve 14. yüzyılda Bursa'da yaşadıkları söylenir. Bu gölge oyunlarını perdeye taşıyan ilk kişi de Şeyh Küşteri'dir. Eskiden Ramazan'da Karagöz gösterileri yaygındı ama aslında bu sanat yılın her zamanında sahnelenebilir. Ramazan'da düzenlenen gösteriler bazen aceleye getiriliyor ve bu da kaliteyi düşürebiliyor. Eskiden her gece farklı bir oyun sahnelenirdi, finalde ise en güldürücü oyun olurdu. Bugün yeni nesil hayaliler kendi oyunlarını yazıyor, kimisi başarılı oluyor, kimisi de olamıyor. Bu sanatta en önemli unsur, usta-çırak ilişkisidir. Herkes hayali olamaz; hayali olabilmek için öin xf6nce çin xf6nce xe7ıraklık, sonra dairezanlık, ardından yardaklık ve son olarak ustalık aşamaları geçilir. Bu sürecin sonunda ise ustalar tarafından imtihan edilerek peştamal bağlanır. Ahilik geleneğine göre böyle usta olunur" diyor.

Recep Şinasi Çelikkol, öelikkol, xf6mrünü adadığı bu sanatı yaşatarak, gelecek nesillere aktarmaya ve gölge oyunları geleneğini canlı tutmaya devam ediyor.