Bursa’da dededen kalma mirası yaşatmaya çalışıyor

Oltu taşına hayat veren tespih ustası Murat Cengiz, Erzurum’un Oltu ilçesinden başlayıp Bursa’ya uzanan hikâyesiyle dededen kalma mirası yaşatmaya çalışıyor. Henüz 24 yaşında olmasına rağmen, dört kuşaktır süregelen bu zanaatı tutkuyla sürdüren Cengiz, kişiye özel tasarımlar yaparak tespih sanatını geleceğe aktarıyor.

OLTU TAŞININ ÖYKÜSÜ VE ZORLU MADENCİLİK SÜRECİ

Oltu taşının nasıl ortaya çıktığından bahseden Murat Cengiz, “Oltu taşı, yerin 40 metre altından çıkarılan, ardıç ağacının fosilleşmiş köklerinden oluşan eşsiz bir taş. Bu taş, çıkarılmasından tespih haline gelene kadar birçok zorlu aşamadan geçiyor.” dedi.

“Bir kişinin sürünerek girdiği dar tünellerden çıkarılan bu taş oldukça narin ve zor işlenir.” diyen Cengiz, taşın madenden çıkarıldıktan sonra havayla temas ettiğinde sertleştiğini, bu yüzden işlenene kadar suyun içinde bekletildiğini belirtiyor. Oltu taşının doğallığı ve zorlu üretim süreci, onu tespih sanatında ayrıcalıklı bir konuma taşımakta.

OLTU TAŞININ DEĞERİ VE SAĞLIĞA ETKİLERİ

Cengiz, Oltu taşının sadece estetik değil, aynı zamanda sağlık açısından da önemli özelliklere sahip olduğunun altını çizdi. Cengiz, “Doğal bir taş olduğu için hormon dengeleme gibi faydaları var. Ayrıca nadir bulunduğu için ilerleyen dönemde gramla satılması bekleniyor.” diye konuştu.

DÖRT KUŞAKLIK BİR ZANAAT: DEDEDEN TORUNA

Murat Cengiz’in ailesinde tespih yapımı, 1926 yılında büyük dedesiyle başlamış. Dededen babaya, oradan da Murat Cengiz’e geçen bu sanat, aile içinde bir gelenek haline gelmiş. Genç sanatçı,  “Babam ve dedemden sonra bu işi sürdürmek benim için bir onur. Dedem eski usul yöntemlerle çalışırdı; biz şimdi modern makinelerle ilerliyoruz ama geleneksel ruhu korumaya çalışıyoruz.” dedi.

Cengiz, büyük dedesi gibi sadece taşları işlemekle kalmıyor, kişiye özel tasarımlar yaparak tespihleri birer sanat eserine dönüştürüyor. “Tavla pulu, eski kapı kulpları, heykel parçaları gibi objelerden kişisel tespihler tasarlıyoruz. Her bir tespihin hikâyesi var.’ diye ekledi.

TESPİH: SABIR VE AŞKIN SANATI

Murat Cengiz için tespih sadece bir meslek değil. Aynı zamanda bir tutku.

Cengiz, “Tespih bizim için sabır ve aşkın simgesidir. Her tespih, bir sanat eseridir. İçime sinmeyen bir iş olduğunda tekrar baştan başlarım. Müşteriye teslim ettiğim her tespihin arkasında bir emek ve ruh var.” şeklinde konuştu.

Tespih yapımının sabır gerektiren bir süreç olduğuna dikkat çeken Cengiz, gençlere bu zanaatı tanıtmayı hedefliyor. Ancak bu işin sadece maddi gelir için yapılamayacağını, sabır ve tutku olmadan başarılı olunamayacağını belirtti.

USTA İSİMLERDEN İLHAM

Tespih camiasında tanınan usta isimlerden de bahseden Cengiz, özellikle Bünyamin Korucu gibi ustaların sektöre büyük değer kattığını söyledi. Genç sanatçı, “Bünyamin Usta, Cumhurbaşkanı tarafından ödüllendirilmiş bir yaşayan efsane. Onun gibi ustalar, tespih sanatını dünya çapında tanıtıyor.” diyerek bu ustaları örnek almanın önemini vurguladı.

BİR TESPİH KAÇ PARAYA SATILIR?

Tespih fiyatlarının malzeme ve işçiliğe göre değiştiğini belirten Cengiz, bazı tespihlerin ev fiyatına kadar alıcı bulduğunu ifade ederek, “Osmanlı kehribarı gibi nadir malzemelerden yapılan tespihler bir milyon lirayı aşabiliyor. Ancak her tespihin bir hikâyesi ve değeri var.” dedi.

GELECEĞE UMUTLA BAKIYOR

Genç yaşında tespih sanatını hem yerel hem de global bir seviyeye taşımayı hedefleyen Murat Cengiz, sabır ve azimle bu yolda ilerliyor. Cengiz, “Bu zanaat benim için bir geçim kaynağı, ama daha da önemlisi bir tutku. Dört kuşağın mirasını taşımaktan gurur duyuyorum.” diyerek sözlerini tamamladı.