BTÜ’de İsa Yusuf Alptekin’in mirası ve bağımsızlık mücadelesi konuşuldu

Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ), Doğu Türkistan davasının önemli isimlerinden İsa Yusuf Alptekin’i vefatının 96. yılında düzenlediği panelle andı.

Mimar Sinan Yerleşkesi Turkuaz Salon’da gerçekleştirilen etkinlikte, Doğu Türkistan’ın tarihi, halkının bağımsızlık mücadelesi ve günümüzdeki durumu masaya yatırıldı. Ayrıca, panelin başında Uygur müzikleri dinletisi de sunuldu.

Panel, BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Sinan Uyanık ve Prof. Dr. Barış Tamer Tonguç’un katılımıyla yapıldı. Etkinlikte, Bursa Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Özdemir moderatörlük yaptı ve Uygur müzikleri dinletisini de verdi. Panelin konuşmacıları arasında yer alan Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkin Emet ve Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alimcan İnayet, Doğu Türkistan davasının tarihî sürecini, İsa Yusuf Alptekin’in mücadelesini ve diasporadaki ilk kurultayların önemini anlattı.

DOĞU TÜRKİSTAN’IN EFSANEVİ LİDERİ İSA YUSUF ALPTEKİN

Panelin en önemli konu başlıklarından biri, Doğu Türkistan davasının sembol ismi olan İsa Yusuf Alptekin’e odaklandı. Prof. Dr. Alimcan İnayet, Alptekin’in hayatına dair önemli bilgiler vererek, onun Doğu Türkistan’daki Türk kimliği mücadelesini vurguladı. Alptekin’in, 1936 yılında Çin parlamentosunda Doğu Türkistan milletvekili olarak görev yaparken, Türk kimliğini ve kültürünü tanıtma çabaları ve bu mücadelede yaşadığı zorluklar üzerinde durdu. İnayet, Alptekin’in Türkiye’de de büyük bir Türk milliyetçisi olarak kültürel faaliyetler yürüttüğünü ve Türk dili üzerine büyük çabalar sarf ettiğini belirtti.

İSA YUSUF ALPTEKİN’İN KÜLTÜREL FAALİYETLERİ

İsa Yusuf Alptekin’in Türk milliyetçiliği adına yaptığı kültürel faaliyetler de panelde gündeme geldi. İsa Yusuf Alptekin, Batı Türkistan’daki görevlerinden sonra Türkiye’ye gelerek birçok kitap toplamış, Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu ile işbirliği yaparak binlerce kitapla Yusuf Has Hacip Kütüphanesi’ni kurmuştur. Ayrıca, Altay adlı dergi ve Erk adlı gazeteyi çıkararak, ortak bir Türk dili yaratma çabalarını sürdürmüştür. Prof. Dr. İnayet, Alptekin’in tüm hayatını, Doğu Türkistan’ın özgürlüğü için adadığını vurguladı.

DOĞU TÜRKİSTAN DİASPORASI VE BAĞIMSIZLIK MÜCADELESİ

Panelde ayrıca, Doğu Türkistan Diasporası’nın oluşumu ve bu mücadelenin uluslararası platformda nasıl güç kazandığına dair bilgiler de paylaşıldı. Prof. Dr. Erkin Emet, 1930’lu yıllarda başlayan Doğu Türkistan bağımsızlık mücadelesinin, diasporadaki ilk organizasyonlarıyla güç kazandığını ifade etti. 1933 yılında Kaşgar’da kurulan Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin başarısız olmasının ardından, Uygur liderlerinden Mehmet Emin Buğra ve Mahmut Muhiti’nin, Hindistan, Keşmir, Suudi Arabistan, Japonya, Afganistan ve Türkiye’de bağımsızlık mücadelesini organize ettiklerini belirtti. Emet, bu dönemde kurulan Doğu Türkistan teşkilatlarının diasporadaki mücadelenin temelini attığını söyledi.

DOĞU TÜRKİSTAN'IN ULUSLARARASI HUKUKSAL MÜCADELESİ

Prof. Dr. Emet, Doğu Türkistan’ın uluslararası platformlarda verdiği hukuksal mücadelenin önemine de değindi. Diaspora Uygurlarının bulundukları ülkelerdeki toplumsal ve kültürel haklarını savunmalarının yanı sıra, Doğu Türkistan davasını dünya çapında duyurmak için birçok örgüt ve dernek kurduklarını belirtti. Bu mücadelenin uluslararası alanda güç kazanarak büyüdüğünü ve Doğu Türkistan halkının sesinin duyurulmasına katkı sağladığını ifade etti.

PANEL SONRASI TEŞEKKÜR BELGESİ TAKDİMİ

Etkinlik, BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar’ın panelistlere teşekkür belgelerini takdim etmesinin ardından, katılımcılarla toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.