Akran baskısı, ergenlik döneminde önemli bir etkiye sahiptir ve hem olumlu hem de olumsuz sonuçlar doğurabilir. Peki, akran baskısının davranışlar üzerindeki etkileri nelerdir? İşte detaylar...
Ergenlik, bireylerin kimliklerini şekillendirdiği, sosyal ilişkilerinin yoğunlaştığı ve bağımsızlık arayışının başladığı bir dönemdir. Bu süreçte, akranlar önemli bir rol oynar ve akran baskısı, ergenlerin davranışlarını etkileyen kritik bir faktördür. Akran baskısının olumlu ve olumsuz yönleri, ergenlerin karar alma süreçlerini ve sosyal gelişimlerini şekillendirir.
AKRAN BASKISININ TANIMI VE TÜRLERİAkran baskısı, bireylerin akranlarından gelen sosyal etkilere dayalı olarak, belirli davranışları benimsemeye veya belirli tutumları sergilemeye zorlanmasıdır. Bu baskı, iki ana türde ortaya çıkabilir:
Olumlu Akran Baskısı: Akranların, bireyleri pozitif davranışlar sergilemeye teşvik etmesi (örneğin, ders çalışmaya veya spor yapmaya yönlendirme).
Olumsuz Akran Baskısı: Akranların, bireyleri zararlı veya riskli davranışlar sergilemeye zorlaması (örneğin, madde kullanımı, yasadışı aktiviteler).
AKRAN BASKISININ DAVRANIŞLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİAkran baskısının ergenlerin davranışları üzerinde çeşitli etkileri vardır:
Riskli Davranışlar: Olumsuz akran baskısı, ergenleri alkol, sigara ve uyuşturucu kullanımı gibi riskli davranışlara yönlendirebilir. Araştırmalar, arkadaş grubu içinde bu tür davranışların yaygın olduğu durumlarda, bireylerin de benzer davranışları sergileme olasılığının arttığını göstermektedir.
Kimlik Gelişimi: Ergenler, kimliklerini oluştururken akranlarının düşüncelerine duyarlıdır. Akran baskısı, ergenlerin kendi değerlerini sorgulamalarına ve kimliklerini geliştirmelerine yardımcı olabilir; ancak bu baskı, kendilik algısını zedeleyebilir.
Duygusal Durum: Akran baskısına maruz kalan ergenler, stres, kaygı ve depresyon gibi duygusal zorluklarla karşılaşabilir. Olumsuz akran ilişkileri, bireylerin ruh halini olumsuz etkileyebilir.
AKRAN BASKISI İLE BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİAkran baskısıyla başa çıkmak için ergenlerin kullanabileceği çeşitli stratejiler bulunmaktadır:
İletişim ve Açıklık: Aile ve öğretmenler ile açık bir iletişim kurmak, ergenlerin yaşadıkları baskıları paylaşmalarına ve destek almalarına yardımcı olabilir.
Kendi Değerlerini Belirleme: Ergenlerin, kendi değerlerini ve inançlarını netleştirmeleri, olumsuz akran baskısına karşı direnç geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Sağlıklı İlişkiler Kurma: Destekleyici ve pozitif akran grupları oluşturmak, olumlu davranışları teşvik edebilir ve bireylerin kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur.
Rol Model Olma: Aile üyeleri ve yetişkinler, olumlu davranışları sergileyerek ergenler için rol model olabilir. Bu, ergenlerin sağlıklı seçimler yapmalarını teşvik eder.
Karar Verme Becerilerini Geliştirme: Ergenlere, karar verme süreçlerinde düşünmeleri gereken faktörleri öğretmek, daha bilinçli seçimler yapmalarına yardımcı olabilir.