Yemen resmi adıyla Yemen Cumhuriyeti Orta Doğu’da yer alan bir ülkedir. Kuzeyinde Suudi Arabistan, kuzeydoğusunda Umman ile komşudur. Batısını Eritre ve Cibuti, güneybatısını Somali çevreler. Yemen’in Güneyinde Hint Okyanusu'nun uzantısı Aden Körfezi, kuzeyinde Kızıldeniz, güneybatısında ise bu ikisini ayıran Babülmendep Boğazı bulunmaktadır.
YEMEN’İN KISA TARİHİYemen, Arap Yarımadası'nın güney ucunda yer alan ve köklü bir tarihi olan bir ülkedir. M.Ö. 2. binyıla kadar uzanan bir geçmişe sahip Yemen, Saba Krallığı, Himyar Krallığı, Habeş Krallığı gibi birçok güçlü krallığa ev sahipliği yapmıştır. 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğine giren Yemen, 1. Dünya Savaşı'ndan sonra bağımsızlığını kazanmıştır. 1990 yılında Kuzey Yemen ve Güney Yemen birleşerek Yemen Cumhuriyeti'ni kurmuştur.
Yemen, 527.968 km² yüz ölçümü ile Arap Yarımadası'nın en büyük ülkesidir. Kuzeyinde Suudi Arabistan, kuzeydoğusunda Umman, batısında Eritre ve Cibuti, güneybatısında Somali ile komşudur. Yemen'in batı kıyıları Kızıldeniz, güney kıyıları ise Aden Körfezi ile çevrilidir.
Ülkenin büyük bir kısmı dağlık bir araziye sahiptir. En yüksek dağı 3.760 metre yüksekliğindeki Sarawat Dağları'dır. Yemen'de önemli nehirler bulunmamaktadır.
YEMEN’DE İKLİM NASIL?
Yemen'in iklimi tropikal ve kuraktır. Yazlar oldukça sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçmektedir. Ülkenin batı kıyılarında muson yağışları görülmektedir.
YEMEN’İN NÜFUSU KAÇ?Yemen'in nüfusu 2023 yılı itibariyle yaklaşık 33,7 milyondur. Nüfusun büyük çoğunluğu (%99) Müslüman'dır. Nüfusun %85'i Araplardan, 'ü Afrikalılardan oluşmaktadır.
YEMEN’İN EKONOMİSİ NASIL?Yemen'in ekonomisi petrol ve doğal gaz ihracatına dayalıdır. Ülkede tarım ve balıkçılık da önemli bir yere sahiptir. Son yıllarda Yemen'de iç savaş nedeniyle ekonomi büyük ölçüde çökmüştür.
YEMEN NASIL BİR KÜLTÜRE SAHİP?Yemen, zengin bir kültüre sahip bir ülkedir. Yemen mutfağı, baharatların yoğun kullanımı ile bilinmektedir. Yemen kahvesi, dünyaca ünlü bir kahve türüdür. Yemen'de geleneksel el sanatları da oldukça gelişmiştir.
YEMEN’İN ASKERİ GÜCÜYemen'deki askeri güçler, iç savaş ve çatışma nedeniyle karmaşık bir yapıya sahiptir. Çeşitli gruplar arasındaki çatışmalar, ülkenin siyasi ve sosyal yapısını derinden etkilemektedir. Uluslararası müdahaleler de durumu daha da karmaşık hale getirmiştir ve Yemen'deki krizin çözümü için uluslararası toplumun çabaları devam etmektedir.
Yemen'deki askeri güçler, genel olarak şu gruplar arasında şekillenmektedir:
1. YEMEN CUMHURİYETİ ORDUSU
Yemen Cumhuriyeti Ordusu, resmi olarak tanınan ve Yemen'in meşru hükümeti olarak kabul edilen Cumhurbaşkanı Abd Rabbuh Mansur Hadi'ye bağlı birliklerden oluşmaktadır. Ancak iç savaş ve çatışmalar, bu ordunun kontrolündeki bölgelerde bile bazı parçalanmalara neden olmuş ve bazı birlikler diğer gruplarla ittifaklar kurmuştur.
2. HUSİ GÜÇLERİ (ENSARULLAH HAREKETİ)
Husi güçleri, resmi olarak "Ensarullah Hareketi" olarak bilinir. Zeydî Şii Müslümanlarından oluşan bu grup, Yemen'in kuzeyinde güçlü bir şekilde etkin olmuş ve başkent Sanaa'yı ele geçirerek Yemen'in önemli bir kısmını kontrol altına almıştır. Husiler, İran destekli oldukları iddialarıyla da gündeme gelmişlerdir.
3. GÜNEY GEÇİŞ KONSEYİ (STC)
Güney Geçiş Konseyi, Güney Yemen'in bağımsızlığını veya güçlü özerkliğini savunan bir grup olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle Aden kentinde etkinlik gösteren bu grup, bazı bölgelerde kontrolü ele almış durumdadır. Yemen'deki iç savaş sürecinde hem Yemen Cumhuriyeti Ordusu'yla hem de Husi güçleriyle çatışmışlardır.
4. ISLAH PARTİSİ
Islah Partisi, Yemen'deki Sünni Arapların çoğunlukta olduğu bölgelerde etkin olan bir siyasi parti ve aynı zamanda askeri güçtür. Islah Partisi, Yemen Cumhuriyeti Ordusu içinde de önemli bir rol oynamaktadır ve Husi güçleriyle çatışmaktadır.
5. EL KAİDE VE DİĞER RADİKAL GRUPLAR
Yemen, El Kaide gibi radikal İslamcı gruplar için de bir sığınak haline gelmiştir. El Kaide'nin Yemen kolu, uzun yıllardır ülkenin bazı bölgelerinde aktif olarak faaliyet göstermektedir. Ayrıca, Islah Partisi gibi diğer İslamcı gruplar da bulunmaktadır.
ULUSLARARASI ETKİLER
Yemen'deki iç savaş ve çatışma, uluslararası boyutlarda da büyük bir etkiye sahiptir. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri, Yemen Cumhuriyeti Ordusu'na destek vererek Husi güçlerine karşı operasyonlar düzenlemiştir. Bu süreçte Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve diğer Arap ülkeleri de koalisyon içinde yer almıştır. Ayrıca, İran'ın Husi güçlerine destek verdiği iddiaları, bölgedeki jeopolitik denklemleri etkilemektedir.
YEMEN’İN GÜNCEL DURUMU HAKKINDAYemen, 2014 yılından beri devam eden bir iç savaşla boğuşmaktadır. Bu iç savaş nedeniyle Yemen, dünyanın en büyük insani krizlerinden birini yaşamaktadır. Milyonlarca insan açlık ve hastalıktan muzdariptir.
YEMEN HAKKINDA İLGİNÇ BİLGİLERYemen, Arap Yarımadası'nın en eski yerleşim yerlerinden biridir. Yemen'de kahve ilk olarak 15. yüzyılda keşfedilmiştir. Yemen'de dünyanın en yüksek gökdelenlerinden biri olan Burj Khalifa'nın inşasında kullanılan çeliklerin önemli bir kısmı üretilmiştir. Yemen'de UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan birçok tarihi ve kültürel eser bulunmaktadır.
YEMEN'E SEYAHATYemen'de iç savaş nedeniyle şu anda turistlere vize verilmemektedir. Ülkeye seyahat etmek güvenli değildir.