Obruk, yer altındaki boşlukların çökmesiyle oluşan, derinliği ve çapı değişebilen çukurlardır. Obruklar, genellikle karstik alanlarda, yani kireçtaşı, jips ve tuzlu kayaların bulunduğu alanlarda görülür.
Obrukların oluşumu, karstik alanlarda yer altı sularının, kireçtaşı gibi eriyebilen kayaları çözmesi ile başlar. Bu çözme işleminin sonucunda, yer altında boşluklar oluşur. Bu boşluklar, zamanla çökmeye başlar ve obruklar oluşur.
Obruklar, çeşitli boyutlarda olabilir. Bazı obruklar, çapı birkaç metre olan küçük obruklar iken, bazı obruklar, çapı yüzlerce metreye ulaşan büyük obruklardır. Obrukların derinliği de değişebilir. Bazı obruklar, birkaç metre derinliğinde iken, bazı obruklar, yüzlerce metre derinliğinde olabilir.
Obruklar, genellikle doğal olarak oluşur. Ancak, insan faaliyetleri de obruk oluşumuna neden olabilir. Örneğin, madencilik faaliyetleri, yer altı sularının akışını değiştirerek obruk oluşumuna neden olabilir.
Obruklar, tehlikeli yapılar olabilir. Özellikle büyük obruklar, insanların ve hayvanların düşmesine neden olabilir. Bu nedenle, obrukların bulunduğu alanlarda dikkatli olunmalıdır.
Obruklar, dünya üzerinde çeşitli yerlerde görülür. Türkiye'de de obruklar yaygın olarak görülür. Konya, Niğde, Aksaray ve Nevşehir gibi illerde obruklar yaygın olarak bulunur.
Obruklar, doğal güzellikleri ile de dikkat çeker. Bazı obruklar, göl veya gölet gibi oluşumlara ev sahipliği yapar. Bu obruklar, doğa turizmi açısından önemli bir yere sahiptir.
OBRUKLARIN SINIFLANDIRILMASIObruklar, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırmalardan biri, obrukların oluşum şekline göre yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırmaya göre, obruklar şunlardır:
Kayıp yeraltı akarsuları obrukları: Yeraltı akarsularının, kireçtaşı gibi eriyebilen kayaları çözmesi sonucunda oluşan obruklardır.
Çöküntü obrukları: Yer altındaki boşlukların, ağırlık etkisiyle çökmesi sonucunda oluşan obruklardır.
Süngülemeli obruklar: Yer altındaki boşlukların, yer altı sularının basıncı ile genişlemesi sonucunda oluşan obruklardır.
Obruklar, çeşitli şekillerde de sınıflandırılabilir. Örneğin, obrukların çapına göre yapılan sınıflandırmaya göre, obruklar şunlardır:
Küçük obruklar: Çapı birkaç metre olan obruklardır.
Orta büyüklükte obruklar: Çapı onlarca metre olan obruklardır.
Büyük obruklar: Çapı yüzlerce metre olan obruklardır.
Obruklar, doğal birer oluşumdur. Ancak, insan faaliyetleri de obruk oluşumuna neden olabilir. Bu nedenle, obrukların bulunduğu alanlarda dikkatli olunmalıdır.