Emeklilik hayali kuran milyonlarca kişi, Ocak ayını heyecanla bekliyor. Yaş şartını karşılayan ancak prim gün sayısı eksik olanlar için kritik bir döneme girildi. Asgari ücretteki artışın prim borçlanma tutarlarını yükseltecek olması, emeklilik planlarını hızlandırdı. Ocak ayı, avantajlı koşullarla emekli olmak isteyenler için önemli bir fırsat sunuyor.
Emekliliğe adım atmayı bekleyen milyonlarca vatandaş için Ocak ayı, kritik bir dönüm noktası olacak. Yaş şartını tamamlamış ancak prim gün sayısı eksik olanlar için geri sayım başladı. Asgari ücret artışıyla birlikte prim borçlanma tutarlarının da artması bekleniyor. Bu durum, emeklilik planlarını hızlandırmak isteyenleri harekete geçirdi. Ocak ayı, avantajlı koşullarla emekli olabilmek için son fırsat olabilir.
Asgari ücretin yeni yıl için açıklanmasıyla birçok ödeme kalemi yeniden güncelleniyor. Bu durum, emeklilik planlarında önemli yer tutan askerlik ve doğum borçlanması tutarlarını da etkiliyor. Asgari ücretteki artış, borçlanma maliyetlerini artıracağı için, yeni yıla girmeden önce borçlanma işlemlerini tamamlamak isteyenler için kritik bir fırsat sunuyor.
Yeni asgari ücretin açıklanmasıyla birlikte, emeklilik planları yapanlar için prim borçlanması konusu yeniden gündeme taşındı. Peki, hangi borçlanma türleri emeklilik tarihini öne çekebilir ve asgari ücret artışı bu süreci nasıl etkiler? İşte merak edilen detaylar…
Prim gün sayısı eksik olduğu için emekli olamayanlar, 14 farklı gerekçeyle prim borçlanması yaparak bu eksiklerini tamamlayabilir. Böylece, emeklilik yaşlarını düşürerek daha erken emekli olma şansına sahip olabilirler.
Emeklilik yaşına ulaşmış ancak prim gün sayısı yetersiz olan kişiler, belirli süreleri borçlanarak emeklilik yaşını öne çekebilir. Borçlanılabilecek süreler ise şu şekilde sıralanabilir:
Askerlik Borçlanması: Er veya erbaş olarak askerlik yapanlar veya yedek subay okulunda eğitim görenlerin bu süreleri.
Doğum Borçlanması: Kadın sigortalılar, 3 çocuğa kadar doğum yaptıktan sonraki 2 yıla kadar çalışmadıkları süreleri borçlanabilirler. Ayrıca, doğum sonrası yarı zamanlı çalışılan süreler de borçlanmaya dahildir.
Ücretsiz İzin Borçlanması: Personel mevzuatına göre ücretsiz izin kullananların bu süreleri.
Eğitim Borçlanması: Sigortalı olmaksızın doktora veya tıpta uzmanlık yapanlar, avukatlık stajı yapanlar, hekimler (fahri asistanlık süreleri) ve yurt dışında eğitim görenlerin belirli süreleri borçlanabilirler.
Siyasi Görev Borçlanması: Seçim kanunlarına göre görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarihten seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreler.
Bazı borçlanma türleri, sigorta başlangıcını geriye çekerek daha erken emekli olma fırsatı sağlıyor.
Halk arasında en yaygın bilinen prim borçlanması türleri arasında, erkeklerin askerlik hizmeti, doktor ve uzman hekimlerin eğitim süreleri, üniversitede fahri asistanlık yapanların görev süreleri ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yurt dışına gönderilen öğrencilerin yurtdışında geçirdikleri süreler bulunuyor.
Kadınların doğum borçlanması yapabilmesi için, normalde sigortalılık statüsünde olmaları ve doğum yaptıktan sonra bu hakkı kullanmaları gerekir. Ancak, meslek lisesi veya meslek yüksekokulu stajını tamamlayıp daha sonra evlenip çocuk sahibi olan kadınlar için özel bir durum söz konusudur. Bu kadınlar, sigortalılık başlangıçlarını staj dönemine çekerek doğum borçlanması yapabilir ve böylece emeklilik haklarını daha erken elde edebilirler. Yani, hem sigortalılık başlangıcı geriye çekilmekte hem de doğum borçlanması yapılabilmektedir.
ASGARİ ÜCRETİN GÜNLÜK %32'Sİ ÜZERİNDEN HESAPLAMA…Tüm prim borçlanmalarında, temel hesaplama brüt asgari ücretin günlük %32'si üzerinden yapılır. Bu, şu anki asgari ücretle yaklaşık 213,36 TL'ye denk gelir. Ancak, bu tutar 7,5 katına kadar artırılabilir, bu durumda günlük ödenecek en yüksek tutar yaklaşık 1.600 TL'ye kadar çıkabilir.
Yurt dışı borçlanması ise farklı bir oranla hesaplanır. Yurt dışında geçen süreler için, günlük brüt asgari ücretin %45'i oranında borçlanma yapılabilir. Bu da, yurt dışı borçlanmalarının genellikle içerideki borçlanmalardan daha yüksek tutarlarda olacağı anlamına gelir.
ASKERLİK BORÇLANMASI SAYESİNDE EMEKLİLİK YAŞI DÜŞÜRÜLEBİLİRÖrneğin, 1995 yılında askere gidip 18 ay askerlik yapan bir kişi, 2000 yılında sigortalı olmuş olsun. Bu kişi askerlik süresini borçlanmak istediğinde, toplam 540 gün (yaklaşık 1,5 yıl) için başvuruda bulunur. Bu borçlanma ile sigorta başlangıcı, askerlik yaptığı döneme, yani 1998 yılının ortalarına kadar geriye çekilir. Böylece, EYT kapsamında olan ve gerekli prim gün sayısını tamamlayan kişi emeklilik hakkı kazanabilir. Kısacası, askerlik borçlanması sayesinde sigorta başlangıcı geriye çekilerek emeklilik yaşı düşürülebilir.