Pek çok kişi Siyonizm'in ne demek olduğu merak ederek araştırma yapmaya başladı. Peki Siyonizm nedir? Siyonist kime denir? Siyonizm nasıl ortaya çıktı? Dünya Siyonist Teşkilatı ne zaman kuruldu?
Siyonizm ne demek? Günlük hayatta kullandığımız veya sıkça duyduğumuz, okuduğumuz bazı ifadelerin anlamları bilinemeyebiliyor. Bu ifadelerden birisi de siyonizm oldu. Siyonizm ifadesini günlük hayatımızda nadiren de olsa genellikle duyabiliyoruz. Peki, Siyonizm ne demek? Siyonizm nedir? İşte detaylar...
SİYONİZM NEDİR?
Siyonizm tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiğini temel alan ideolojik fikir hareketidir.
NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı.
Kuruluşundan çok kısa süre zengin Yahudi baronların ve bankerlerin ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.
1948'e kadar Siyonizmin öncelikli hedefleri: İsrail topraklarında, Yahudi egemenliğinin yeniden kurulması ve Yahudilerin, diasporada yaşadıkları antisemitik ayrımcılıktan kurtarmaktı.
İsrail Devleti'nin 1948'de kurulmasından bu yana Siyonizm, öncelikle İsrail adına savunuculuk yapmayı, onun varlığına ve güvenliğine yönelik tehditleri ele almayı, ve diasporadaki Yahudileri herhangi bir katliam girişimine korumayı amaçlamış durumdadır.
Dinî Siyonizm Yahudilerin, dinsel Yahudiliğe bağlı kalarak Yahudi kimliklerini sürdürmelerini ister, diğer ırklarla asimilasyonuna karşı çıkar ve kendi devletlerinde çoğunluk millet olmalarının bir yolu olarak Yahudilerin, İsrail'e geri dönmesini savunur.
Theodor Herzl, Modern Siyonist hareketin kurucusudur. 1896 tarihli eseri Der Judenstaat'ta, 20. yüzyılda bağımsız bir Yahudi devletinin kurulacağını söylemiştir.
SİYONİST KİME DENİR? Asıl hali "sioniste" olarak geçen Siyonist ifadesi, Siyonizm ile ilgilenen, onu destekleyen, öğrenen, öğreten kişilere verilen isimdir. Ayrıca Siyonizm hareketi ile ilgili hareket eden, Siyonizm yanlısı Yahudilere verilen bir isimdir. Bu akım 19. yy sonlarına doğru ortaya çıkmıştır.
DÜNYA SİYONİST TEŞKİLATI NE ZAMAN KURULDU?
Dünya Siyonist Teşkilâtı, Ağustos 1897'de İsviçre'nin Basel kentinde gerçekleşen I. Siyonist Kongresi'nde Theodor Herzl'in girişimi ile Siyonist Kuruluş olarak kuruldu (Siyonist Teşkilâtı; 1897-1960). Kurulduğunda, Siyonist hareketin hedefleri, bu Kongreden gelen ve "Basel Programı" olarak bilinen bir kararla belirtildi.
"Siyonizm, Yahudi halkı Filistin'de yasal olarak güvenli bir vatan kurmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için Kongre aşağıdaki araçların kullanılabilir olduğunu düşünmektedir:
Filistin'deki Yahudi tarikatçıların (çiftçiler), zanaatkarların ve esnafların yerleşiminin teşvik edilmesi; çeşitli ülkelerin kanunlarına göre bütün Yahudilerin yerel veya genel gruplar halinde birleşmesi [birleşik organizasyon]; Yahudi duygusunun ve bilinçliliğinin güçlendirilmesi [ulusal duyarlılık ve ulusal bilinç] Siyonist amaçların gerçekleştirilmesi için gerekli hükümet yardımlarının sağlanması için hazırlık adımları "
Dünya Siyonist Teşkilâtı şu anda aşağıdaki organlardan oluşmaktadır: Dünya Siyonist Birlikleri, uluslararası Siyonist federasyonlar; Ve Kadınlar Uluslararası Siyonist Örgütü (WIZO), Hadassah, B'nai B'rith, Maccabi, Uluslararası Sefarad Federasyonu, Dünya Musevileri Üçlüsü (Ortodoks, Muhafazakâr ve Reform), CIS'den Sekristan Kendilerini Siyonist olarak tanımlayan uluslararası örgütler - Bağımsız Devletler (eski Sovyetler Birliği]]'nin bazı eyaletleri), Dünya Yahudi Öğrenci Birliği]] (WUJS) ve daha fazlası.
Yahudi Ajansı, İsrail Devleti kurulmadan önceki yıllar boyunca Siyonist Kuruluşun hedefleri, özellikleri ve liderliği ile yakından bağlantılı ve bundan sonra değişen derecelerde paralel bir organizasyondur. Her iki kuruluşun tüzüklerinde önemli değişiklikler 1952, 1970 ve 1979'da gerçekleşti.