Sağlıklı ve dengeli zayıflamanın formüllerini Bursa Hayat'la paylaşan Uzman Diyetisyen Merve Erdem, ekmeği hayatımızdan çıkarmanın yanlış bir davranış olacağını söyleyerek," Karbonhidratlar bizim dostumuz olmalı düşmanımız değil" dedi.
Beslenme ve diyet konusunda Bursa Hayat'a özel açıklamalarda bulunan Diyetisyen Merve Erdem, kısa zamanda verilen kiloların sağlıksız olduğundan söz etti. Erdem,"Bir insanın bir ay içinde vereceği kilo en fazla 2 ile 4 arasında olmalıdır. Bunun üzerinde verilen kiloları kabul etmiyoruz" ifadelerini kullandı.
Bize sağlıklı beslenmeden biraz bahsedebilir misiniz?
Sağlıklı beslenme, bizler için her besin grubundan yeterli miktarda almaktır. Gün içinde her çeşit besin grubundan faydalanmak çeşitli beslenmeye girer ve bunun sayesinde dengeli bir şekilde beslenmiş oluruz.
Tek tip beslenme şeklindeki diyetleri nasıl yorumluyorsunuz?
Bu tipte beslenen kişiler, yanlış bir davranış şeklinin içine girer. Bu besleme tarzı, internetten yayılan bilgi kirliliği sonucu ortaya çıkmıştır. Diyetisyenler, olarak bu beslenme şeklini kesinlikle doğru bulmuyoruz çünkü beslenmeniz ne kadar çeşitliyse metabolizmanız da o kadar hızlı çalışır. Biz, insan olduğumuz için her şeye ihtiyacımız var. Sadece protein diyeti yapmak çok doğru ve sağlıklı bir davranış olmaz. Beslenmede ekmek, et, süt ve süt ürünleri, sebzeler ve meyveler gibi besin ürünlerini her gün mutlaka tüketmeliyiz.
Bazı diyetisyenler ara öğün tüketiminin çok doğru olmadığını söylüyor. Siz bu konuyu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben, az ve sık beslenmeyi savunan gruptayım. Gün içinde mutlaka ara öğünlerin kullanılması gerektiğini düşünüyorum. Ara öğün yapılmadığı zaman metabolizmanızın yavaşladığına ve kan şekerinizin düştüğüne inanıyorum.
Öğünler arası metabolizmayı hızlandırmak için ne yapmalıyız?
Zerdeçal, zencefil, tarçın, çörek otu gibi besinler metabolizmamızı hızlandırıyor. Süt, yoğurt ve maydanoz gibi ürünler de metabolizmanın çalışmasına düzenler ve iyi gelir. Ayranda aynı şekilde diyet türlerinde sıkça önerdiğimiz bir içecektir.
Bazı bayanlar az yiyip çok kilo aldığını iddia ediyor. Siz buna katılıyor musunuz?
Bizde, su içse yarayan insanların olduğuna inanıyoruz. Bu tür insanların hayatlarında egzersiz yok ve hayatlarına oturdukları yerden devam ediyor. Bu tür konuşmaları yapan insanların yaşları da biraz ilerlemiş olan orta yaş gurubumuzdur. Yani bu şikayetlerde yaş gibi, cinsiyet gibi, hayat şekli gibi faktörlerin varlığından bahsedebiliriz. Bunların hepsine profesyonel bir destekle çözüm bulunabilir. Biz, diyetisyenler bunlar için varız.
Alınan kilolar mevsimlere göre değişir mi? 'Yazın kilo veriyorum, kışın tekrar alıyorum' sözleri gerçeği yansıtıyor mu?
Kışın kilo almak, genel olarak karşılaştığımız bir durumdur. Bunun ilk sebebi; vücut ısısını koruyabilmek için beyin sürekli açıktım sinyali verir. Bu şekilde vücut dengesi sağlanmaya çalışılır. Bunun yanı sıra güneş enerjisinden yeterince beslenemediğimiz için D vitamini eksikliği oluşur. Bu olay da insanların acıkmasına ve kilo almasına neden olur. Havaların kötü olması bizleri birazda mutsuzluğa iter ve genelde insanlar kışı mutsuz geçirir. Mutsuzlukta, insanları beslenmeye yönlendirir. Bu hepsinin birleşmesiyle beslenme ihtiyacımızın artması söz konusudur. Aslında sağlıklı beslenmeyi yaşam tarzı haline getirmemiz gerekiyor. Kışın ya da yazın başlamanızın bir önemi yok hedefinize ulaştığınız anda eski yaşam tarzınıza dönmemeniz gerekir. Eski yaşam tarzınıza döndüğünüz anda verdiğiniz kiloları yeniden almaya başlarsınız.
Toksin nedir? Toksinler vücuttan ne kadar sürede atılır?
Toksinler: Besinlerle birlikte aldığımız ve hayatımızda olan bir kısım zararlı bileşiklerin vücudumuza birikmiş olması demektir. Bazı insanlar toksinleri, ödemle de karıştırabilirler. Bunun atılma süresi, vücuttaki miktarına göre değişir.
Siz danışmaya gelen hastalarınızla ilk olarak neyi konuşuyorsunuz? Hangi uygulamalardan başlıyorsunuz?
İlk olarak danışanımın ne için geldiğine bakıyorum. Çocuksa, ergense, yaşlıysa, hastalık için veya gebelik için geldiyse bunları değerlendiriyoruz. Bunların sonrasında kilo almak, zayıflamak ya da gerçekten sağlıklı beslenme isteği olanlar oluyor. Bunlar konuşulduktan sonra danışanımın günlük besin tüketimini öğreniyorum. Bunların sonucunda da kişiye özel olarak yazılan diyetini veriyorum.
İdeal kilo kaybı ne kadar olmalı? Kısa zamanda yüksek kilolar vermek sağlık bir davranış şekli mi?
Kısa zamanda çok kilo vermek kesinlikle yanlış bir davranış şeklidir. Dünya Sağlık Örgütü'nün de bu konuda yaptığı açıklamada; bir insanın bir ay içinde en fazla vereceği kilo miktarı 2 ile 4 kilo arasında olmasıdır. Bunun üstünü sağlıksız kilo kaybı olarak düşünürüz. Bu kilonun nereden gittiği de çok önemlidir. Hızlı kilo verenler genelde vücutlarından ödemleri atarlar. Ödem atanlar yüksek rakamda kilolar verebilir ama yağdan 4 kilonun üstünü çok kabul etmiyoruz.
Diyette egzersizin yeri nedir? Egzersiz yapmadan da kilo verilebilinir mi?
Diyet ve egzersiz mutlaka birlikte olmaktadır. Diyetin tek başına düşünülmesi pek mümkün değildir. Danışanlarımdan, her gün hiçbir şey yapamasalar bile en az yarım saat, 45 dakika yürümelerini istiyorum. Mutlaka her gün fiziksel aktivitelerimiz olması lazım. Metabolizmamız için, kilo kaybı ya da alımı için yani sağlıklı yaşamamız için egzersiz gerekiyor.
Egzersizin kan şekeriyle arasında olan ilişkiyi bize açıklar mısınız?
Mutla ki egzersiz kilonuzu, hayatınızı etkilediği gibi kan şekerinizi de etkilemektedir. Kan şekeriniz yüksekse egzersiz bunu dengelemenize yardımcı olur.
Belirlediğiniz diyet programlarında her gün aynı şeyler mi veriliyor? Bir ay boyunca aynı yiyecekler mi yenilir yoksa bunlar değiştirilebilinir mi?
Diyet dediğimiz şey ben bunları yazım, sizde bunları yiyeceksiniz şeklinde devam etmez. Bu tamamen kişiye özeldir. Karşınızdaki insanın hayatında nasıl beslendiğini öğrenmeniz gerekir. Diyet yapan kişinin neyi yemekten keyif aldığı ya da yemediği besinlerin öğrenilmesi gerekir. Diyet yaptırdığınız kişinin hayat tarzına göre bir diyet yazdığınızda başarıya ulaşabilirsiniz.
Ödem nedir? Vücuttan nasıl atılır?
Ödem: Vücut dokularının arasında fazla birikmiş sıvıdır yani kan plazmasıdır. Bu şekilde ödemler oluşur ve bunun bazı sebepleri vardır. Tuz ve şeker tüketimi bunun yanında da hareketsizlik ödeme neden olan faktörlerdir. Birçok hastalıktan kaynaklı olarak da vücudumuz ödem oluşturabilir. Yolculuk zamanlarında ve kadınların özel günlerinde de ödem sorunuyla karşılaşmamız mümkündür. Bu ödemi, vücuttan atmak için tuz ve şekeri hayatımızdan çıkarmamız gerekir. Şekerin emilimi için fazla su tüketmemiz gerekir ve vücut suyu depolar. Vücut suyu tamamladığı zamanda ödeme döner. Bu yüzden bunları hayatımızdan çıkarmamız gerekiyor. Ödemimizin olduğu dönemlerde kiraz, ananas, kayısı, maydanoz, yoğurt gibi besimler tüketmemiz lazım. En önemlisi de bol bol hareket etmemiz gerekir.
Su içmeyi sevmeyen insanlara neler tavsiye edersiniz?
Su tüketimini sevmesek bile mutlaka sağlamak zorundayız çünkü bilindiği üzere vücudumuzun büyük bir kısmı sudan oluşuyor. Günde 10-12 bardak yani 2-2 buçuk litre su tüketilmesi lazım. Su tüketmeyi unutanlar ve sevmeyenler danışanlarımdan mutlaka yanlarında kendilerine ait bir su şişesi taşımalarını istiyorum. Bir süre sonra suyu yanında taşımaktan yorulacağı için yudum yudum da olsa o suyu bitirmeye çalışacaklardır. Suyun hızlı bir şekilde de içilmesini doğru bulmuyoruz. Görüntüsünü de güzelleştirmek için birçok yerde de söylendiği gibi içine limon, tarçın, biraz nane gibi tatlar da koyabilirsiniz. Sevdiğiniz aromaları suyun içine koyduğunuzda tüketmesi daha kolay olacaktır.
Diyette ekmeğin yeri nedir? Diyet yapanlar ekmeği tamamen kesmelimidir?
Bence diyet yaparken ekmek yememek yanlış olur. Karbonhidratlar bizim dostumuz olmalı, düşmanımız değil. Mutlaka vücudumuzun sağlıklı karbonhidrata ihtiyacı var çünkü vücudumuzun enerji metabolizmasını düzenleyen karbonhidratlardır. Karbonhidratı hayatınızdan tamamen çıkarmanız demek ilk başta olmasa da ileride kilo alımına neden olacaktır çünkü ilk başta verdiğiniz kilolar yağdan değil kastan gitmektedir. Vücudumuz enerji üretiminde ilk olarak karbonhidratları kullanır daha sonra ise proteinlere geçer. Dolayısıyla karbonhidratı tüketmediğimiz zaman vücudumuz proteini kullanacak oysaki vücudumuzun proteine depo olarak ihtiyacı var. Bu yüzden ekmeği hayatımızdan çıkarmamız gerekir.
Diyet yapanlar hafta da bir ya da arada kendilerine ödün verir. Siz bu ödül kavramını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ödül kavramı kişiden kişiye değişir. Doğru veya yanlış diye tartışmanın mantıklı olduğunu düşünmüyorum. Bu karşınızdaki insanın nasıl motive olduğuna bağlıdır. Bazıları ödüllendirme sistemi ister bazıları ise daha katı bir program istiyor. Bu yüzden karşımdaki danışana göre hareket etmeyi daha doğru buluyorum.
Metabolizma nedir? Metabolizma neden yavaşlar ve nasıl hızlanır?
Metabolizma: Vücudunuzun çalışma hızıdır. Vücudunuzun uyku halindeyken harcadığı minimum enerjidir. Metabolizmanın yavaşlamasının nedenleri olduğu gibi hızlandırmanın yöntemleri de var. Metabolizmanın yavaşlama sebebi olarak ilk maddeye, yaşı koyabiliriz. Öncelikle yaşınız ilerledikçe metabolizma hızınızın yavaşladığını, kabul etmeniz gerekiyor. Metabolizma, 30 yaşından sonra yüzde 2, yüzde 4 arası yavaşlar. Bunların yanı sıra cinsiyet çok önemli bir faktördür. Erkeklerin metabolizması kadınlara göre daha hızlı çalışır. Hayat tarzınız, kilonuz, mesleğiniz yani kısacası her faktör metabolizmanın hızını etkiler. Fiziksel aktivitelerde metabolizma hızı için önem arz eder. Metabolizmayı hızlandırmak için aç bırakmamalısınız. Biyolojik açlık dediğimiz bir süreç vardır ve bu 2 buçuk veya 3 saattir. Metabolizmayı hızlandırmak için ara öğün yapmanız gerekir ve günde mutlaka 3 kere beslenmeniz doğru bir davranış olacaktır. Bunun yanında su tüketimine de önem verilmesi gerekir. Günlük su ihtiyacımızı karşılamamız çok önemli.