Altı gün savaşı (1967 Arap-İsrail Savaşı)

Altı Gün Savaşı (İbranice: מלחמת ששת הימים, Milhemet Sheshet Ha-Yamim; Arapça: حرب الأيام الستة, Ḥarb'el-eyyam'es-Sitte veya Arapça: حرب 1967, Ḥarb 1967), 5 Haziran 1967 Pazartesi günü İsrail ile Arap komşuları Mısır, Ürdün ve Suriye arasında başlayan ve altı gün süren bir savaştır. Bu savaş, aynı zamanda 1967 Arap-İsrail Savaşı, Üçüncü Arap-İsrail Savaşı, Altı Günün Savaşı veya Haziran Savaşı olarak da bilinir. Arap İttifakı'na Irak, Suudi Arabistan, Sudan, Tunus, Fas ve Cezayir de asker ve silah yardımıyla katılmıştır.

Savaşın Sonuçları ve Toprak Kazanımları

Savaş, İsrail'in kesin üstünlüğü ile sona ermiştir. Savaşın sonunda İsrail, Mısır'dan Sina Yarımadası'nı, Suriye'den Golan Tepeleri'ni ve Filistin'in Gazze Şeridi ile Batı Şeria topraklarını alarak topraklarını dört katına çıkarmıştır. Bu olay, başta Filistin Sorunu olmak üzere günümüzdeki birçok sorunun temelini oluşturmuştur.

USS Liberty Olayı

Bu savaştaki önemli olaylardan biri de, savaşı gözlemlemek üzere gönderilen USS Liberty adlı bir Amerikan gemisinin İsrail tarafından saldırıya uğramasıdır. Bu olay, savaşın uluslararası boyutlarını daha da karmaşık hale getirmiştir.

Türkiye'nin Tutumu ve BM Kararları

Dönemin Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil, Türk Hükümetinin kuvvete başvurularak toprak kazanılmasını kabul edemeyeceğini açıklamıştır. Türkiye'nin bu görüşü, BM Güvenlik Konseyi'nde kabul görmüş ve Konsey'in 242 sayılı Kararı'nda İsrail'in son savaşta işgal ettiği tüm topraklardan çekilmesi istenmiştir. İsrail bu kararı başlangıçta kabul etmiş ve 1979 yılında Sina Yarımadası'ndan, ilerleyen dönemlerde Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nden çekilmiş olsa da sonraki dönemlerde diğer toprakları ilhak ettiğini açıklamıştır.

İsrail'in BM Kararlarına Uymaması ve Sorunlar

İsrail'in BM kararlarını uygulamaması, bölgede birçok sorunun kaynağını oluşturmuştur. Türkiye, Fas'ta toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı'nda da İsrail'in işgal ettiği topraklardan çekilmesi gerektiğini vurgulamış, buna karşın İsrail ile diplomatik ilişkilerin kötüleştirilmesi kararına karşı çıkmıştır.

Sonuç

Altı Gün Savaşı, Ortadoğu'daki siyasi dengeleri derinden etkileyen ve uzun vadeli çatışmalara zemin hazırlayan bir dönüm noktasıdır. İsrail'in toprak kazanımları ve BM kararlarına uymaması, bölgedeki tansiyonu artırmış ve günümüze kadar süren sorunların temelini oluşturmuştur. Bu savaş, Ortadoğu tarihindeki önemli olaylardan biri olarak hatırlanmaktadır.